BẢY CHÚA NHẬT KÍNH THÁNH CẢ GIUSE
CHÚA NHẬT IV
NHỮNG NIỀM VUI VÀ NỖI BUỒN – 1

23.1 Chúa hướng dẫn những ai tìm kiếm Người với tâm hồn trong sạch.

Suy nghĩ về cuộc đời Thánh Giuse tức là khám phá một cuộc sống đầy những niềm vui và nỗi buồn. Qua cuộc đời của Thánh Cả, Chúa dạy chúng ta rằng hạnh phúc đích thực không bao giờ tách lìa thập giá. Nếu chấp nhận đau khổ thử thách với tinh thần siêu nhiên, chúng ta sẽ sớm được ân thưởng trong sự hiểu biết và bình an. Có Chúa Kitô bên cạnh, những nỗi buồn của chúng ta sẽ biến thành niềm vui.

Phúc Âm đã kể lại nỗi buồn và niềm vui đầu tiên của Thánh Cả. Maria, Mẹ Ngài đã thành hôn với Giuse. Nhưng trước khi về chung sống với nhau, Maria đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần.1 Thánh Giuse rất hiểu về sự thánh thiện của Đức Maria, nhưng không thể hiểu nổi sự thể rành rành về hiện tượng mang thai của hôn thê. Ngài rất bối rối. Ngài yêu thương Đức Maria bằng một tình yêu tinh tấn và nồng thắm. Tuy nhiên, lương tâm chính trực buộc Thánh Cả phải theo luật Moses trong hoàn cảnh đáng tiếc này. Để bảo vệ Đức Maria khỏi bị đàm tiếu, Thánh Giuse đã quyết định ra đi cách kín đáo. Đây là một cuộc thử thách đau đớn cho Thánh Giuse lẫn cho Mẹ Maria.

Nỗi buồn của Thánh Giuse mênh mang thế nào, thì niềm vui cũng chứa chan như thế, vì sau cùng, ngài đã được cho biết về đường lối của Chúa quan phòng. Nhưng trong khi định tâm như vậy… Đây là những điều Thánh Cả không thể suy thấu mà cũng chẳng thể thổ lộ cùng ai. Giữa cơn thử thách, ngài đã được thị kiến một thiên thần: Hỡi Giuse, con vua Đavít, đừng ngại nhận Maria làm bạn, vì con Bà sinh ra là do quyền năng Chúa Thánh Thần.2 Tất cả những nghi nan lập tức tan biến. Mọi sự trở nên sáng sủa. Tâm hồn ngài được tràn ngập bình an của Chúa. Giờ đây, Thánh Cả hiểu rằng ngài được lãnh nhận hai báu tàng vô giá, đó là Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Ngài đã được ban một người vợ là Mẹ Thiên Chúa. Ngài đã được ban một người con là Con Thiên Chúa. Thánh Giuse đã trở nên một con người khác: Trở thành ‘người duy nhất gìn giữ mầu nhiệm đã được giữ kín từ muôn thuở nơi Thiên Chúa’ (Ep 3:9).3

Qua nỗi buồn và niềm vui thứ nhất của Thánh Cả Giuse, chúng ta biết Thiên Chúa sẽ luôn soi dẫn những ai tìm kiếm Người với tâm hồn thanh sạch. Ánh sáng Thiên Chúa có thể chiếu giãi trong những hoàn cảnh phức tạp nhất chúng ta có thể tưởng tượng ra.4 Thường thì chúng ta không nắm được ý nghĩa những chương trình của Thiên Chúa, và hai tiếng ‘tại sao’ trong những hoàn cảnh và biến cố phức tạp. Nếu biết tín thác vào Thiên Chúa, chúng ta sẽ tôn trọng thượng trí của Người. Với ý thức ấy, chúng ta sẽ có một niềm bình an và hân hoan trong tâm hồn.

23.3 Giáng sinh tại Bêlem. Lễ cắt bì.

Vài tháng sau đó, Thánh Giuse cùng Đức Maria khởi hành từ Nazareth về Bêlem để đăng ký hộ tịch theo lệnh của hoàng đế Caesar Augustus.5 Sau ba bốn ngày đàng dòng dã, các ngài mệt mỏi rã rời, nhất là Đức Maria, đang mang thai. Các ngài đến quê hương tổ tiên, nhưng không tìm được một chỗ ngụ. Không còn một phòng nào trong các quán trọ. Không còn một gia đình nào cho các ngài trú thân. Chúng ta có thể tưởng tượng Thánh Giuse đã phải lê bước từ cửa nhà này sang cửa nhà nọ, mong tìm một chỗ trọ và lòng hiếu khách cho người vợ đang mang thai. Đến cửa nào ngài cũng năn nỉ: ‘Chúng tôi vừa mới đến. Vợ tôi sắp sửa sinh con.’ Nhưng nơi nào ngài cũng nhận được một lời chối từ. Đức Maria có lẽ ngồi trên lưng lừa, âm thầm chứng kiến một nỗ lực đầy thất vọng. Thật là một kinh nghiệm hãi hùng cho Thánh Giuse? Với người vợ mỏi mệt, y phục lấm bụi đường xa, lại sắp đến giờ sinh nở, những cảm tưởng của Thánh Giuse sẽ như thế nào?
Sau cùng, khi nghe biết có vài hang đá ngoài thành, thánh Giuse đã đưa Đức Trinh Nữ đến một trong những chiếc hang được dùng làm chuồng súc vật. Đức Maria không thể đi thêm được nữa. Khi hai người đang ở đó, thì Maria đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ…6

Tất cả ưu tư và đau khổ bỗng chốc biến thành niềm vui, khi Đức Maria bồng Con Thiên Chúa trên tay. Thánh Giuse nhận ra Con Thiên Chúa giờ đây trở nên con của ngài. Ngài hôn kính và thờ lạy Hài Nhi. Giữa cảnh bần hàn đơn sơ, muôn cơ binh thiên thần đã hiện ra hát khen: Vinh danh Thiên Chúa trên các tầng trời…7 Lúc ấy, Đức Mẹ cảm nghiệm một niềm vui vô bờ. Thánh Cả cũng được chia sẻ niềm hạnh phúc của Mẹ. Ngài chiêm ngắm cách Mẹ thờ kính Chúa, cách Mẹ thưa chuyện với Chúa, cách Mẹ cung chiêm và săn sóc Chúa với niềm yêu mến khâm sùng.8

Sự kiện buồn vui đắp đổi ấy dạy cho chúng ta bài học phụng sự Thiên Chúa thật cao quí lắm thay, mặc dù gặp nhiều khó khăn, có thể cả nghèo nàn và đau khổ. Sau cùng, chúng ta thấy chỉ một ánh mắt của Đức Mẹ cũng đủ bù đắp tất cả những đau khổ mà chúng ta phải chịu trên đường đời.

Và khi Con Trẻ đủ tám ngày, nghĩa là đến lúc phải làm lễ cắt bì, Con Trẻ được đặt tên là Giêsu, đó là tên mà sứ thần đã đặt, trước khi Con Trẻ thành thai trong lòng mẹ.9 Qua nghi thức cắt bì, con trẻ bắt đầu được gia nhập vào đời sống trong cộng đồng dân Chúa. Nghi thức có thể được tiến hành tại nhà riêng hoặc hội đường địa phương. Con trẻ cũng được đặt tên trong dịp cắt bì. Nghi thức này đôi khi được chính người cha trong gia đình thực hiện.

Việc đặt tên mang một ý nghĩa đặc biệt nơi người Do Thái. Thánh danh Giêsu có nghĩa là Đấng Cứu Thế, thánh danh đã được chính Thiên Chúa chọn và ban lại qua sứ điệp thiên thần: Ông sẽ gọi tên Người là Giêsu; vì Người sẽ cứu dân mình khỏi tội.10 Ba Ngôi Thiên Chúa ước muốn Chúa Con sẽ khởi sự sứ mạng cứu thế trong đau khổ. Điều phù hợp là chính Thánh Giuse là người mở đầu mầu nhiệm cứu độ ấy, qua việc làm đổ những giọt máu đầu tiên của Con ngài. Những giọt máu này về sau sẽ đạt được hiệu quả sung mãn trong cuộc Tử Nạn thảm thương.11 Hài Nhi đã khóc lên khi được nhận tên, đồng thời qua đó, cũng khởi sự công trình cứu thế của Người.

Thánh Giuse cũng rất đau đớn khi nhìn thấy những giọt máu của Chúa. Những điều này đã được Thánh Kinh nói đến, và ít là một cách nào đó, Thánh Cả biết rằng sẽ đến ngày Con ngài sẽ phải đổ đến giọt máu cuối cùng. Thánh Giuse sau đó lại được chan chứa niềm vui khi bồng ẵm Hài Nhi trên tay và gọi tên Người là Giêsu, thánh danh mà muôn đời về sau thế nhân sẽ kêu lên trong niềm tôn kính yêu mến. Thánh Giuse luôn ý thức về mầu nhiệm liên hệ đến thánh danh cực trọng ấy.

23.3 Lời tiên báo của ông Simêon.

Khi đã đến ngày lễ thanh tẩy của các ngài theo luật Moses, bà Maria và ông Giuse đem con lên Jerusalem để tiến dâng cho Chúa.12 Đền Thờ là nơi để làm lễ thanh tẩy cho Đức Maria và hiến dâng Hài Nhi cho Thiên Chúa, theo như điều đã được qui định trong luật Moses. Khi đến Đền Thờ, Thánh Gia đã gặp ông Simêon, người đã được Thánh Thần linh báo. Ông Simêon được bồng Con Trẻ trên tay, và với niềm hân hoan, ông đã ca ngợi Thiên Chúa.

Ông Simêon đã tiên báo rằng Con Trẻ sẽ trở nên một Dấu cho người ta chống đối. Ông còn nói tiên tri rằng Đức Maria sẽ mật thiết hợp nhất trong công cuộc cứu độ của Con. Một lưỡi gươm sẽ đâm thâu qua Trái Tim Mẹ. Lưỡi gươm này chỉ về một vết thương sâu hoắm và liên lỉ. Khi ấy, Đức Maria đã hiểu được mức kinh khủng của lễ hy tế của Con cũng như của Mẹ. Nỗi đau buồn lại càng lớn lao hơn nữa vì một số người ngoan cố khước từ ơn thánh Con Mẹ đã sắm cho họ. Lời tiên báo của ông Simêon, lưỡi gươm đâm thâu qua Trái Tim của Mẹ Maria cũng là lưỡi gươm thâu qua trái tim của Thánh Giuse, bởi vì hai ngài chỉ có một con tim, ‘cor unum et anima una’ – một trái tim và một tâm hồn. Lưỡi gươm tượng trưng cuộc chiến hợp tác hoặc chống đối Chúa Giêsu. Vì vậy, Đức Maria trực tiếp được liên kết… với nhiều hành vi tạo nên lịch sử của nhân loại. Tuy nhiên, rõ ràng đối với chúng ta, Thánh Giuse cũng liên hệ mật thiết đến cuộc chiến này, bởi vì ngài là bạn trung thành và yêu dấu của Mẹ.13 Khi nghe lời tiên báo của ông Simêon, chắc chắn Thánh Giuse cũng cảm nghiệm một lưỡm gươm đâm thâu qua tâm hồn ngài.

Ngày hôm ấy, tại Đền Thờ, Thánh Giuse và Mẹ Maria đã hiểu biết hơn về mầu nhiệm cứu độ mà Con của hai ngài sẽ hoàn tất. Thánh Giuse giờ đây đã hiểu hơn về nỗi đau của hiền thê và của Con ngài. Thánh nhân coi nỗi đớn đau ấy như của bản thân. Ngài không bao giờ quên được những lưỡi gươm ngài đã nghe biết trong buổi sáng hôm ấy tại Đền Thờ.

Dĩ nhiên, bên cạnh nỗi đau thương ấy là một niềm vui về ơn cứu độ phổ quát sắp được thực hiện. Chúa Giêsu là ơn cứu độ được sắm sẵn trước mặt muôn dân: ánh sáng chiếu soi cho các lương dân, và vinh quang cho Israel dân Chúa. Không nỗi đau nào buốt nhức hơn khi nhìn thấy sự cứng lòng chống lại ân sủng. Không niềm vui nào chứa chan hơn khi biết được công cuộc cứu độ đang được thực hiện trong thời đại của chúng ta và nhiều linh hồn đang trở về bên Chúa. Phải chăng chúng ta chưa từng cảm nghiệm được niềm vui này, khi thấy một linh hồn đến với bí tích Sám Hối, hoặc một người trẻ hiến dâng cuộc đời vô điều kiện cho Thiên Chúa?

Ôi, Đức Trinh Nữ rất thánh khả ái! Xin giúp chúng con biết chia sẻ những nỗi đau khổ của Chúa Giêsu như Mẹ. Xin giúp chúng con thật lòng gớm ghét tội lỗi và có một ước nguyện lớn lao muốn nên thánh, một tình yêu quảng đại cho Chúa Giêsu và thánh giá của Người. Chúng con muốn đền tạ bằng những hành vi yêu mến đối với các đau thương và những nỗi khổ nhục của Mẹ.14 Lạy Thánh Giuse, hiền phụ của chúng con, vì thần thế của cha, xin giúp chúng con đem Chúa Giêsu đến cho nhiều người đang sống xa Người.