NGÀY 21 THÁNG TÁM
THÁNH PIUS X GIÁO HOÀNG
Lễ Nhớ

Thánh Pius X Giáo Hoàng sinh năm 1835 tại một ngôi làng nhỏ tên là Riese ở miền Bắc nước Ý. Khi còn nhỏ, ngài phải chịu cảnh túng thiếu của một gia đình có mười người con, và rất nghèo khó. Cha ngài là người đứng đầu trong cộng đồng địa phương.

Thánh Pius X phục vụ Giáo Hội, trước tiên trong nhiệm vụ cha sở, sau đó là tổng giám mục Venice, và sau cùng là Giáo Hoàng. Thánh nhân có một thái độ không khoan nhượng trong việc gìn giữ đức tin tinh tuyền trước những sai lầm. Ngài canh tân phụng vụ và cổ động việc thường xuyên rước lễ. Khẩu hiệu của ngài là Instaurare omnia in Christo (Chấn hưng mọi sự trong Chúa Kitô). Thánh nhân qua đời vào ngày 20 tháng 8 năm 1914.

16.1 Nhu cầu dùng mọi phương thế có thể để truyền thụ giáo lý.

Thiên Chúa đã đặt một giao ước bình an với ngài, và đặt ngài làm vương công, ban phẩm tước tư tế cho ngài đến muôn đời.1

Những năm tháng dưới triều đại Đức Pius X cực kỳ khó khăn, vì những khởi loạn nội bộ và những biến động tại nhiều quốc gia đã để lại những hậu quả nghiêm trọng đối với các tín hữu. Trên căn bản, những cuồng phong dữ dội tấn công Giáo Hội trong thời gian ấy tự bản chất là những ý thức hệ và giáo thuyết lầm lạc. Người ta cố dung hòa đức tin với một nền triết học có những nguyên tắc hoàn toàn đối lập với đức tin, và sinh ra vô số những lầm lạc lan tràn. Những ý thức hệ này tấn công và trực tiếp phủ định chính những nền tảng của giáo lý Công Giáo.2
Thánh Pius X đã chọn khẩu hiệu cho triều đại Giáo Hoàng của ngài là ‘Chấn hưng mọi sự trong Chúa Kitô3 – với một quan tâm sâu sắc phải nhổ tận gốc những sự dữ đe dọa các tín hữu.4 Thánh nhân thường nhấn mạnh đến sự tai hại do thiếu hiểu biết về đức tin gây ra. Ngài thường nói: Thật vô ích khi trông đợi một người thiếu huấn luyện mà chu toàn được những bổn phận sống đạo của họ. Nhiều lần, ngài đã đề cập đến nhu cầu giảng dạy giáo lý. Từ sự quan tâm khắc khoải của ngài về tình trạng thiếu huấn luyện giáo lý, quyển sách giáo lý thường được gọi là sách giáo lý của Đức Pius X đã được ra đời. Đó là một công trình đem lại nhiều lợi ích cho Giáo Hội. Khát vọng mãnh liệt của thánh nhân là truyền bá giáo lý cho một thế giới đang cùng quẫn, được phản ảnh qua các giáo huấn của ngài. Ngay cả khi làm Giáo Hoàng, ngài cũng không tự miễn chước phận sự giảng dạy, phương thế truyền thống để truyền bá giáo lý lành mạnh. Cho đến tận năm 1911, ngài thường dạy giáo lý tại công trường thánh Damascene ở Vatican. Vào các Chúa Nhật, thánh nhân thường mời các tín hữu của một giáo xứ nào đó ở Roma đến cử hành thánh lễ với ngài.

Rất nhiều lầm lạc mà thánh Pius X đã quyết liệt chống lại hiện nay đang được phớt lờ. Tại nhiều quốc gia đã có đạo gần hai mươi thế kỷ nhưng nay lại có vô số tín hữu không biết các chân lý đức tin sơ đẳng nhất. Nhiều người buông theo những dục vọng cá nhân và để bị cuốn vào các quan điểm sai lầm của người khác.5 Lời mời gọi của Đức Pius X hãy giữ gìn và truyền bá giáo lý lành mạnh vẫn là một vấn đề thời sự và thiết yếu. Bằng mọi cách có thể, khẩn thiết phải trình bày các giáo huấn của Giáo Hội về ý nghĩa cuộc sống, cứu cánh con người, và số phận đời đời của họ, về hôn nhân, về việc quảng đại đón nhận con cái, về quyền lợi và bổn phận cha mẹ trong việc chọn lựa việc học hành cho con cái, về học thuyết xã hội của Hội Thánh, về lòng yêu mến Đức Giáo Hoàng cũng như giáo huấn của ngài, và về sự ác xấu xa của việc phá thai. Chúng ta phải làm hết khả năng trong lãnh vực giáo lý gia đình, quảng bá sách báo tốt, những cuộc nói chuyện hằng ngày về đức tin và luân lý… Hơn nữa, ước chi chúng ta đừng quên lời Đức Gioan Phaolô II đã nhắn nhủ: đức tin sẽ được củng cố khi được chia sẻ.6

16.2 Thanh thản trước khó khăn.

Thánh Pius X nổi bật về lòng cương nghị khi đương đầu với nghịch cảnh. Đồng thời, ngài cũng hết sức khiêm nhượng và giản dị. Trong bài đọc Một thánh lễ hôm nay, chúng ta đọc lời thánh Phaolô gửi cho giáo đoàn Thessalonian.7 Vị thánh Giáo Hoàng cũng đã đích thân viết lên những lời: Trong Thiên Chúa, chúng tôi can đảm tuyên xưng với anh chị em Phúc Âm của Chúa trước sự đối nghịch quyết liệt. Tuy nhiên, như thánh Phaolô, thánh Pius X vẫn thanh thản, vui tươi, và hài hước giữa những khó khăn, vì đời sống của ngài ăn rễ sâu trong cầu nguyện.

Một vệ binh Thụy Sĩ kể lại một đêm kia đến phiên trực trên sân thượng, bên ngoài phòng ngủ của Đức Pius X. Vác cây thương trên vai, người vệ binh đi đi lại lại trên hành lang. Bỗng giữa đêm, cánh cửa sổ mở ra và Đức Pius xuất hiện: Này con, con đang làm gì ở đó vậy? Người vệ binh ráng hết sức giải thích về nhiệm vụ của anh. Nhưng Đức Pius X đã ôn tồn nói: Thôi, tốt hơn con hãy đi ngủ đi. Chúng ta cả hai đều cần phải ngủ cả mà.8

Đức Pius X còn nổi tiếng về làm phép lạ. Một ngày kia, các bổn đạo cũ đến Vatican để thăm viếng ngài. Với bản tính đơn sơ và tin tưởng, không cần lễ nghi, họ hỏi ngài: Thưa cha Beppo (họ vốn xưng hô với ngài như thế khi ngài còn làm cha sở của họ), cha có thể làm phép lạ thật hay không? Và Giáo Hoàng đã đơn sơ dí dỏm trả lời: Kìa, ở đây tại Vatican, với mọi thứ, tay con phải làm được một chút gì chứ.9 Một vị giám mục người Brazil, khi nghe đồn về sự thánh thiện của Đức Thánh Cha, đã đến Roma vào tháng giêng năm 1914 để xin ngài chữa lành cho mẹ mình khi ấy đang yếu liệt vì bệnh phong cùi. Trước lời nài nỉ của vị giám mục, Đức Thánh Cha đã khuyên ngài hãy khẩn cầu Đức Mẹ và một vài vị thánh. Nhưng đức giám mục kia cứ nài nẵng: Ít ra, Đức Thánh Cha cũng hãy lặp lại những lời của Chúa đã nói với người phong cùi, ‘Volo, mundare!’ - ‘Ta muốn, ngươi hãy lành sạch!’ Và Đức Thánh Cha đành chiều ý, ngài vừa cười vừa nói, ‘Volo, mundare!’ Khi đức giám mục kia trở về quê hương, ngài thấy mẹ mình đã được chữa khỏi chứng bệnh nan y.10

Giữa những nhiệm vụ nặng nề trên vai và những biến cố nghiêm trọng, Đức Pius X vẫn được Chúa ban ơn để không đánh mất bản tính đơn sơ và hài hước. Đối với chúng ta, những người phải giữ đức tin giữa một thế giới đầy biến động, hôm nay, nhờ lời cầu bầu của thánh Pius X, chúng ta hãy xin Chúa cũng ban cho chúng ta hai nhân đức ấy. Hai nhân đức ấy sẽ giúp chúng ta ý thức về nghĩa vụ làm con thảo hiếu đối với Thiên Chúa, và sống thanh thản vui tươi, bất chấp những gian truân.

16.3 Lòng yêu mến Giáo Hội và Đức Giáo Hoàng.

Thánh Pius X đã yêu mến và trung thành phục vụ Giáo Hội. Ngay từ khởi đầu triều đại của mình, ngài đã thực hiện một loạt cải cách. Đặc biệt, ngài quan tâm đến hàng giáo sĩ, những người được ngài cầu vọng rất nhiều. Ngài thường nói rằng sự thánh thiện của các tín hữu tùy thuộc rất nhiều vào mức độ thánh thiện của các linh mục. Nhân dịp mừng kim khánh thụ phong linh mục, ngài đã gửi đến tất cả các giáo sĩ một tông thư nhan đề Về người linh mục Giáo Hội cần.11 Trước hết, ngài đã xin Chúa ban nhiều linh mục thánh thiện, biết hoàn toàn dấn thân cho công việc phục vụ các linh hồn.

Rất nhiều vấn đề, nhu cầu, và hoàn cảnh trong thời gian mười một năm trong triều đại giáo hoàng của Đức Pius X ngày nay vẫn còn thời sự. Vì vậy, hôm nay là dịp thuận tiện để chúng ta xét lại lòng mến yêu của mình đối với Giáo Hội, thể hiện qua việc làm. Giữa những lo toan trần thế, chúng ta có ý thức sinh động rằng chúng ta là những chi thể của Giáo Hội, với một nhiệm vụ riêng không thể thay thế và thoái thác đã được ủy thác cho chúng ta vì lợi ích của mọi người hay không?12 Tất cả chúng ta đều phải truyền bá đạo lý lành mạnh, phải tận dụng, hoặc tạo ra các cơ hội, để giúp đỡ tha nhân tìm đến con đường hòa giải với Thiên Chúa qua bí tích Xá Giải, hằng ngày cầu nguyện và hiến dâng những thời giờ làm việc tử tế để cầu nguyện cho sự nên thánh của các linh mục, cộng tác vào việc truyền bá giáo huấn của Giáo Hội, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến công bằng xã hội, luân lý công cộng, giáo dục, và gia đình. Thật là một niềm vui khi có thể nói lên với tất cả lòng sốt sắng: Tôi yêu mến Mẹ tôi là Hội Thánh của Chúa!13 bằng một tình yêu được ướp đượm trong các hành động cụ thể hằng ngày.

Chúng ta hãy xét lại lòng tôn kính thảo hiếu của chúng ta đối với Đức Thánh Cha, một lòng mến mà mọi tín hữu đều phải có, bởi vì trong ngài, chúng ta có thể nhìn thấy Chúa Kitô.14 Chúng ta hãy xét mình, trước mặt Chúa, hằng ngày chúng ta có cầu nguyện cho Đức Thánh Cha và các ý chỉ của ngài, để Thiên Chúa có thể săn sóc, củng cố, và thánh hóa ngài hay không?

Trong thánh lễ hôm nay, chúng ta cầu nguyện: Lạy Thiên Chúa Toàn Năng Hằng Hữu, để bảo vệ đức tin Công Giáo và để chấn hứng mọi sự trong Chúa Kitô, Chúa đã ban cho thánh Giáo Hoàng Pius X sự khôn ngoan của Chúa và sức mạnh tông đồ. Xin Chúa ban ơn để chúng con biết ngoan ngoãn vâng theo các giáo huấn và gương lành của thánh nhân, hầu chúng con cũng được lãnh nhận phần thưởng đời đời.