Thời điểm
PHƯƠNG PHÁP CHỮA NGHIỆN

Có lúc nào trong đời bạn cảm thấy ý chí như bị tê liệt không? Nghĩa là tự cảm thấy có một lực đen nào đó điều khiển bên trong mạnh hơn sức riêng và ý chí của mình, và hầu như mình không cưỡng lại được nữa? Và đây quả là một nỗi khổ tâm thầm kín.

Chương trình 12 bước chữa nghiện rượu
(AA = Alcoholics Anonymous)

Bill Wilson, nguời đồng sáng lập Chương Trình Mười Hai Bước Chữa Nghiện Rượu đã cảm thấy như vậy một cách chán chường. Anh ta đã rơi xuống đáy sâu của con dốc không còn đường thoát ngoài chuyện nghĩ tới tự tử. Qua những kinh nghiệm vật vã và nhiều suy tư tìm ra con đường đi tới, Bill Wilson đã cùng với Eddie Dowling, sj. ở St Louis Hoa Kỳ lập ra một chương trình đề chữa trị chính mình và giúp nhiều người khốn khổ khác tìm ra lối thoát. Và những người đã tìm được lối thoát và hồi phục này đã cùng liên kết với nhau lập ra một "phong trào" lấy tên là "Những Người Nghiện Rượu Ẩn Danh" gọi tắt là AA (Alcoholics Anonymous). Phương pháp này gồm 12 bước như một tiến trình đi liền với nhau, rất hợp với qui trình tâm lý trị liệu (therapy, healing) của nhà tâm lý nổi tiếng của thời đại là Karl Jung. Hiện nay phong trào AA đã lan rất rộng, âm thầm hoạt động và đã hối phục cho biết bao nhiêu người tuyệt vọng.

Điều lạ lùng mà phương pháp khoa học tâm lý ngày nay khám phá ra là bao lâu mình nghĩ có thể dùng ý chí để vượt qua thí mình vẫn không thể vượt qua được. Vì thế mà bước đầu đã khẳng định ngay:

• Bước 1: công nhận sức mình không tự chừa bỏ được.
• Bước 2: tin vào một Quyền Năng lớn hơn từ trên có thể làm cho mình hồi phục. Đối với người tin đạo Chúa thì niềm tin này thật rõ rệt.
• Bước 3: quyết định trao phó ý chí và đời mình cho Đấng Quyền Năng lo lắng.
• Bước 4: quyết tìm một lối sống mới.
• Bước 5: công nhận với Chúa, với chính mình và người khác về những sai trái đã gây ra.
• Bước 6: Sẵn sàng mở rộng để Chúa giải thoát cất bỏ.
• Bước 7: Khiêm nhường xin Chúa tháo gỡ.
• Bước 8: Kể ra những người mình đã làm tổn hại, và muốn đền bù lại.
• Bước 9: Đền bù trực tiếp những người mình đã làm tổn hại, trừ trường hợp làm thế có thể gây tổn hại khác.
• Bước 10: Tiếp tục tìm ra một lối sống mới.
• Bước 11: Tìm phương cách cầu nguyện để luôn tiếp xúc được với Chúa, nhận ra ý Chúa cho đời mình và xin ơn sức mạnh để thể hiện.
• Bước 12: Nhiệt thành chuyển Tin Vui có thể chữa bệnh nghiện này cho những người khác.

Qui trình tâm lý và qui trình trong Văn Hoá Việt

Hiện nay phương pháp tâm lý thực nghiệm của chương trình chữa nghiện rượu AA (Alcoholics Anonymous) đang được áp dụng rất hiệu quả vào các loại nghiện khác như nghiện ăn thái quá, nghiện cờ bạc, nghiện xì ke, và ngay cả nghiện tình dục (sex) v.v.

Hậu quả của những loại bệnh nghiện thật khủng khiếp, ai cũng thấy. Tình trạng nhiều gia đình bị tan vỡ cũng do bệnh nghiện này. Bị ám ảnh cũng giống như bị quỉ ám. Không phải chỉ có nghiện rượu, cờ bạc, tình dục, xì ke... mà còn nhiều hình thức khác nữa. Truyền thống đạo Chúa gọi là "bẩy mối tội đầu," tức là bẩy thứ bệnh, bẩy loại quỉ nằm sẵn trong máu, "từ khi mới sinh," đôi khi do di truyền từ dòng họ nữa. Bẩy tội gốc đó là: kiêu ngạo, hà tiện, mê dâm, hờn giận, mê ăn uống, ghen ghét, làm biếng.

Nét văn hóa Việt cũng nói tới ba loại quỉ hoành hành là ngư tinh dưới nước, mộc tinh trên rừng và hồ tinh trong làng mạc. Lạc Long Quân phải cần ơn trên mới trừ khử được.

Trong Bộ Truyện Thiêng của Tộc Việt có truyện Bánh Dầy Bánh Chưng thật sâu xa. Chỉ khi nào cõi vuông với sức riêng của mình vươn tới được cõi tròn thì mới vuông tròn toàn mãn. Vì thế điều ước vọng của người Việt luôn là được "mẹ tròn con vuông." Việt Đạo luôn đề cao sức Trời, dù vẫn phải lo làm chứ: Trời cho hơn lo làm!

Ta về ta dựng mây lên
Trời xe mây lại một bên hòn Lèn.

Tin vui gửi người muốn vượt thoát (Chúa nhật 7 Thường Niên)

Mê tiền bạc vật chất quá không ngờ cũng là một thứ bệnh nghiện. Mê danh quá cũng là bệnh nghiện. Bệnh ươn lười chiều dưỡng thân xác cũng là một loại nghiện. Hiện tượng quỉ ám không chỉ là chuyện đời xưa, mà có thể cũng đang gây nhức nhối trong mạch máu nhiều người, khiến không sao mà cưỡng lại và vượt thoát ra khỏi được! Và tình trạng đương nhiên là bị tê liệt, đời sống như bị bít lại thành ao tù ủng thối. Đời sống không còn chút sinh khí không làm sao tươi mát được!

Thánh Phaolô trong Roma 7 cũng nói lên tình trạng này về chính mình: "Tôi biết rằng sự thiện không ở trong tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi. Thật vậy, muốn sự thiện thì tôi có thể muốn, nhưng làm thì không. Sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn, tôi lại cứ làm. Nếu tôi cứ làm điều tôi không muốn, thì không còn phải là chính tôi làm điều đó, nhưng là tội vẫn ở trong tôi.

"Bởi đó tôi khám phá ra luật này: khi tôi muốn làm sự thiện thì lại thấy sự ác xuất hiện ngay. Theo con người nội tâm, tôi vui thích vì luật của Thiên Chúa; nhưng trong các chi thể của tôi, tôi lại thấy một luật khác: luật này chiến đấu chống lại luật của lý trí và giam hãm tôi trong luật của tội là luật vẫn nằm sẵn trong các chi thể tôi.

"Tôi thật là một người khốn nạn! Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này?" (Rom 7"18-24)

Thì đây Tin Vui tuần này chỉ cho cách chữa được bệnh nghiện, vượt thoát được tình trạng tê liệt khổ sở. Mình không tự giải thoát cho mình nổi nên rất cần tình liên đới giúp mình vươn cao lên: "Sau ít ngày, Chúa Giêsu lại trở về Capharnaum. Nghe tin Người đang ở trong nhà, nhiều người tuôn tới đông đảo, đến nỗi ngoài cửa cũng không còn chỗ đứng, và Người giảng dạy họ. Người ta mang đến cho Người một kẻ bất toại do bốn người khiêng. Vì dân chúng quá đông, không thể khiêng đến gần Người được, nên họ dỡ mái nhà trên chỗ Người ngồi một lỗ to, rồi thòng chiếc chõng với người bất toại xuống.

Người nói với kẻ bất toại: 'Ta truyền cho con hãy chỗi dậy, vác chõng mà về nhà'. Lập tức người ấy đứng dậy, vác chõng ra đi trước mặt mọi người, khiến ai nấy sửng sốt và ngợi khen Thiên Chúa rằng: ' Chúng tôi chưa từng thấy như thế bao giờ'" (Mc 2:1-12).

Và thánh Phaolô đã vui sướng reo lên: "Tạ ơn Thiên Chúa, nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta!" (Rom 7:25).

Phút tịnh tâm vượt thoát

Trong giây phút tĩnh lặng, mình cũng thấy như đang bị xích lại mất đi nét sinh động đời sống. Và cũng chính là phút giây cần vươn lên tìm ra lối thực hiện toàn mãn như thi hào Rabindranath Tagore trong Lời Dâng (Gitanjali #31)

- Tù nhân ơi, nói cho tôi biết, ai đã xích anh thế này?
- Chủ tôi đấy chứ còn ai. Những tưởng có thể hơn người trên thế gian tiền của cùng quyền thế, nên tôi đã nhặt thu đem vào kho riêng tiền bạc phải nộp đức Vua. Khi buồn ngủ, tôi lên giường dành cho chủ nằm nghỉ; và lúc thức dậy, tôi thấy mình là tù nhân trong chính kho riêng.

- Tù nhân ơi, vậy kể cho tôi hay, ai đã chế xích này bền chắc thế?
- Chính tôi chứ còn ai đã rèn xích này vô cùng cẩn thận. Những tưởng sức mạnh vô song mình có sẽ giam cầm thế giới để riêng mình thanh thản, tự do. Cứ thế ngày đêm hì hục tôi nung tôi đốt, hăm hở, nện rèn chế tạo xích này. Rồi khi công việc xong xuôi, mắt xích hoàn hảo, chắc bền ai ngờ chính xích mình làm ra đã cùm mình lại.

Lm. Dũng Lạc Trần Cao Tường