|
"Đồng tiền liền khúc ruột!"
I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Cha
ông ta có câu: “Đồng tiền liền khúc
ruột” như một đúc kết kinh nghiệm về đồng tiền. Chúa
Giê-su có một câu tương tự: “Kho tàng
của anh ở đâu thì lòng anh ở đó” (Mt 6,19). Đồng tiền
quả thật rất quan trọng trong đời sống con người. Đồng tiền càng
quan trọng và được đề cao hơn trong nền kinh tế thị trường và
trong bối cảnh toàn cầu hóa của thế kỷ 21 này. Chả thế mà ở Việt
Nam ngày nay ai cũng biết câu: “Tiền
là Tiên, là Phật, là Sức Bật của Tuổi Trẻ, là Sức Khỏe của Tuổi
Già, là Đà Thăng Tiến Xã Hội, là Cơ Hội có thêm Chức, thêm Quyền
và thêm Tiền nhiều hơn nữa.” Vậy thì những người có
đạo như chúng ta có gì khác so với những người chung quanh trong
nhận thức về đồng tiền và trong việc sử dụng đồng tiền? Chúng
ta hãy lắng nghe Lời Chúa và mở rộng tâm hồn để đón nhận giáo
huấn của Chúa Giê-su về đồng tiền?
II.
LẮNG NGHE & TÌM HIỂU LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1
Lắng nghe Lời Chúa trong ba bài Thánh Kinh.
(1)
Bài đọc 1: Lời Chúa trong Sách A-mốt (Am
8,4-7):
4
Hãy nghe đây, hỡi những ai đàn áp người cùng khổ và tiêu diệt
kẻ nghèo hèn trong xứ. 5 Các ngươi thầm nghĩ: "Bao giờ ngày
mồng một qua đi, cho ta còn bán lúa; bao giờ mới hết ngày sa-bát,
để ta bày thóc ra? Ta sẽ làm cho cái đấu nhỏ lại, cho quả cân
nặng thêm;
Ta
sẽ làm lệch cán cân để đánh lừa thiên hạ. 6 Ta sẽ lấy tiền bạc
mua đứa cơ bần, đem đôi dép đổi lấy tên cùng khổ; cả lúa nát gạo
mục, ta cũng đem ra bán." 7 ĐỨC CHÚA đã lấy thánh danh là
niềm hãnh diện của Gia-cóp mà thề: Ta sẽ chẳng bao giờ quên một
hành vi nào của chúng.
(2) Bài đọc 2: Lời Chúa trong thư
thứ nhất của Thánh Phao-lô Tông đồ gửi ông Ti-mô-thê (1 Tm 2,1-8):
1
Trước hết, tôi khuyên ai nấy dâng lời cầu xin, khẩn nguyện, nài
van, tạ ơn cho tất cả mọi người, 2 cho vua chúa và tất cả những
người cầm quyền, để chúng ta được an cư lạc nghiệp mà sống thật
đạo đức và nghiêm chỉnh. 3 Đó là điều tốt và đẹp lòng Thiên Chúa,
Đấng cứu độ chúng ta, 4 Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và
nhận biết chân lý. 5 Thật vậy, chỉ có một Thiên Chúa, chỉ có một
Đấng trung gian giữa Thiên Chúa và loài người: đó là một con người,
Đức Ki-tô Giê-su, 6 Đấng đã tự hiến làm giá chuộc mọi người. Điều
này đã được chứng thực vào đúng thời đúng buổi.
7
Và để làm chứng về điều này, tôi được đặt làm người rao giảng
và làm Tông Đồ -tôi nói thật chứ không nói dối- nghĩa là làm thầy
dạy các dân ngoại về đức tin và chân lý. 8 Vậy tôi muốn rằng người
đàn ông hãy cầu nguyện ở bất cứ nơi nào, tay giơ lên trời, tâm
hồn thánh thiện, không giận hờn, không xung khắc.
(3)
Bài Tin Mừng: Lời Chúa trong Sách Tin Mừng
theo Thánh Lu-ca (Lc 16,1-13):
1
Đức Giê-su còn nói với các môn đệ rằng: "Một nhà phú hộ kia
có một người quản gia. Người ta tố cáo với ông là anh này đã phung
phí của cải nhà ông. 2 Ông mới gọi anh ta đến mà bảo: "Tôi
nghe người ta nói gì về anh đó? Công việc quản lý của anh, anh
tính sổ đi, vì từ nay anh không được làm quản gia nữa! 3 Người
quản gia liền nghĩ bụng: "Mình sẽ làm gì đây? Vì ông chủ
đã cất chức quản gia của mình rồi. Cuốc đất thì không nổi, ăn
mày thì hổ ngươi. 4 Mình biết phải làm gì rồi, để sau khi mất
chức quản gia, sẽ có người đón rước mình về nhà họ!
5
"Anh ta liền cho gọi từng con nợ của chủ đến, và hỏi người
thứ nhất: "Bác nợ chủ tôi bao nhiêu vậy? 6 Người ấy đáp:
"Một trăm thùng dầu ô-liu. Anh ta bảo: "Bác cầm lấy
biên lai của bác đây, ngồi xuống mau, viết năm chục thôi. 7 Rồi
anh ta hỏi người khác: "Còn bác, bác nợ bao nhiêu vậy? Người
ấy đáp: "Một ngàn giạ lúa. Anh ta bảo: "Bác cầm lấy
biên lai của bác đây, viết lại tám trăm thôi.
8
"Và ông chủ khen tên quản gia bất lương đó đã hành động khôn
khéo. Quả thế, con cái đời này khôn khéo hơn con cái ánh sáng
khi xử sự với người đồng loại.
9
"Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: hãy dùng Tiền Của bất
chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đón
rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu. 10 Ai trung tín trong việc rất
nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc
rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn. 11 Vậy nếu anh em
không trung tín trong việc sử dụng Tiền Của bất chính, thì ai
sẽ tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật cho anh em? 12 Và nếu
anh em không trung tín trong việc sử dụng của cải của người khác,
thì ai sẽ ban cho anh em của cải dành riêng cho anh em?
13
"Không gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét
chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể
chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi Tiền
Của được."
2.2 Trong ba bài Thánh Kinh trên, chúng ta khám phá ra Thiên Chúa
là Đấng nào?
(1)
Bài đọc 1 (Am 8,4-7)
là một trích đoạn của Sách Ngôn sứ A-mốt cảnh cáo những người
giầu có và quyền thế vì họ ỷ thế ỷ quyền mà âm mưu đàn áp, hãm
hại người nghèo trong xã hội. Ngôn sứ A-mốt kêu gọi họ thay đổi
cách sống để khỏi bị Thiên Chúa trừng phạt.
Qua
đoạn Sách A-mốt trên (8,4-7) chúng ta khám phá ra Thiên Chúa là
Đấng luôn đứng về phía những người nghèo khổ, túng thiếu, bị thiệt
thòi, bị đàn áp và bị gạt ra ngoài lề xã hội; Thiên Chúa luôn
bênh vực, bảo vệ những người ấy khỏi cách đối xử tàn ác, bất công
của những người cậy có quyền và có tiền mà hà hiếp bóc lột họ.
(2)
Bài đọc 2 (1 Tm 2, 1-8)
là trích đoạn bức thư tuyệt vời mà Thánh Phao-lô viết cho ông
Ti-mô-thê, một cộng sự thân cận của ngài. Trong trích đoạn này,
Thánh Phao-lô kêu gọi mọi người hãy “dâng
lời cầu xin, khẩn nguyện, nài van, tạ ơn cho tất cả mọi người,
cho vua chúa và tất cả những người cầm quyền, để chúng ta được
an cư lạc nghiệp mà sống thật đạo đức và nghiêm chỉnh.”
Trong
đoạn thư gửi ông Ti-mô-thê trên (1 Tm 2,1-8) chúng ta được Thánh
Phao-lô dậy cho biết: “Thiên Chúa là
Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý; Thiên
Chúa là Đấng duy nhất, và Chúa Giê-su Ki-tô là Đấng trung gian
duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người!” Vì thế mà
người giầu, người nghèo đều có phẩm giá và ơn gọi như nhau trước
mặt Thiên Chúa và trong chương trình của Thiên Chúa.
(3)
Bài Tin Mừng (Lc 16,1-13)
là một đoạn Phúc âm của Thánh Lu-ca có vài điểm khó hiểu về mặt
chú giải như tại sao ông chủ lại khen người quản gia ‘bất lương’
và Chúa Giê-su lại nói đồng tiền là ‘bất chính’ là Người có ý
nói gì? Thật ra ông chủ (tượng trưng cho Chúa Giê-su, cho Thiên
Chúa) chỉ khen hành động của người quản gia là khôn khéo, tháo
vát, ứng phó kịp thời với hoàn cảnh bất lợi, chứ không hề khen
cách sống ‘bất lương’ của anh ta. Còn đồng tiền bị Chúa Giê-su
xem là ‘bất chính’ thì phải hiểu là đồng tiền chỉ có giá trị chóng
qua trong cuộc sống trần gian này mà thôi (có bản dịch tiếng Anh
dùng chữ worldly wealth), nên không thể so sánh được với giá trị
đích thực (true wealth) của những gì liên quan tới Ơn Cứu Độ,
tới Nước Thiên Chúa.
Giáo
huấn hay sứ điệp mà Chúa Giê-su muốn trao cho chúng ta trong đoạn
Phúc âm Lc 16,1-13 này là: Người Ki-tô hữu phải biết khôn ngoan
và biến báo để ứng phó với mọi hoàn cảnh; đồng thời phải khôn
khéo biết dùng của cải trần gian là thứ chóng qua mà mưu tìm phần
rỗi đời đời cho mình và phải biết chọn làm tôi Thiên Chúa chứ
không để mình làm nô lệ cho đồng tiền.
2.3 Qua ba bài Thánh Kinh trên, Thiên Chúa muốn gửi sứ điệp gì
cho chúng ta?
Sứ điệp của Lời Chúa hôm nay là: “Anh
em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi Tiền Của được.”
III.
SỐNG LỜI CHÚA HÔM NAY
Suy
nghĩ một chút, tôi nghe thấy Lời Chúa mời tôi kiểm điểm về nhận
thức và hành động của mình liên quan tới đồng tiền:
-
Về
nhận thức: Dù
đồng tiền tôi có/kiếm được mỗi ngày, mỗi tháng, mỗi năm là
do công lao khó nhọc, mồ hôi nước mắt thì tôi vẫn chỉ là người
quản lý chứ không phải là ‘chủ nhân ông’ của đồng tiền ấy.
Chính Thiên Chúa mới là CHỦ NHÂN ÔNG của đồng tiền, của tài
sản của tôi. Vậy thì tôi có bổn phận phải quản lý cho tốt
và sử dụng đồng tiền theo ý Thiên Chúa!
-
Về
thực hành:
Trong đời sống cá nhân, gia đình và xã hội, tôi thường sử
dụng đồng tiền như thế nào: tôi sử dụng cách khôn ngoan hay
bất kể? cách tiết kiệm, chừng mực hay hoang phí, thả giàn?
cách hợp lý hay tùy hứng? cách bác ái, vị tha hay vị kỷ? cách
thực sự có ích hay chỉ có hại cho tôi và cho những người tôi
có trách nhiệm nuôi dưỡng, giúp đỡ?
IV.
CẦU NGUYỆN
(Có
thể dùng làm Lời Nguyện Giáo Dân)
1.
Lạy Thiên Chúa là Chúa Tể Vạn Vật, Chúa đã giao phó
cho loài người trách nhiệm bảo vệ và quản lý Công Trình Tạo Dựng
của Chúa. Con người đã không chu toàn trách nhiệm bảo vệ thiên
nhiên và sự sống: Khắp nơi có thiên tai do con người phá hoại
môi trường sinh thái. Hàng ngày có biết bao người vô tội bị giết
hại, trong đó phần đông là phụ nữ, trẻ em và thai nhi. Xin Chúa
thứ tha mọi tội lỗi và xúc phạm của loài người chúng con. Lạy
Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận lời chúng con.
2
Lạy Thiên Chúa
là ông Phú Hộ trong bài Phúc Âm, Chúa đã dùng chúng con làm quản
gia nhà cửa, gia tài của Chúa. Nhưng chúng con là những tên quản
gia bất lương vì chúng con đã lạm dụng chức vụ mà làm tiêu hao
tài sản của Chúa là ơn thánh, thời gian, sức khoẻ, tài năng, của
cải… mà Chúa giao vào tay chúng con. Xin Chúa thứ tha tội lỗi
và yếu đuối của chúng con. Lạy Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin
Chúa nhận lời chúng con.
3
Lạy Thiên Chúa là Đấng đã giao vào tay chúng con những khoản tiền
đánng kể, để chúng con sử dụng nó theo ý Chúa là phục vụ lợi ích
đời đời của chúng con và giúp đỡ người túng thiếu. Nhưng chúng
con đã không biết sử dụng đồng tiền theo ý Chúa, mà đã dùng nó
theo ý riêng của chúng con. Xin Chúa thứ tha tội lỗi và yếu đuối
của chúng con. Lạy Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận
lời chúng con.
4.
Lạy Thiên Chúa là Đấng đã rộng tay ban phát của cải cho nhiều
người. Nhưng một số đã dùng sự giầu có của mình mà phạm tội mất
lòng Chúa và gây đau khổ cho người khác, nhất là những người nghèo
khó, yếu ớt. Xin Chúa ban ơn hoán cải và biến đổi cho những con
người ấy để họ biết dùng của cải làm vinh danh Chúa và sinh ích
cho những thành phần túng thiếu trong xã hội. Lạy Chúa, chúng
con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận lời chúng con.
5.
Lạy Thiên Chúa là Cha của hết mọi người, chung quanh chúng con
còn có không biết bao người khốn khổ vì nghèo nên không có đủ
cơm ăn, áo mặc, nhà ở, thuốc thang, trường học… trong khi chúng
con lại sống ích kỷ và thủ thế, không muốn mở lòng, mở tay mà
chia sẻ với những người nghèo ấy. Xin Chúa biến đổi chúng con
thành những người Sa-ma-ri nhân lành đối với những người túng
thiếu và hoạn nạn.
Lạy Chúa, chúng con cầu xin Chúa. Xin Chúa nhận lời chúng con.
Giêrônimô
Nguyễn Văn Nội
Seattle, WA (USA) ngày 10.09.2007
|