EVÀ MỚI

Câu truyện

Việc tôn nhận Đức Maria là Evàø Mới đã có trong truyền thống xa xưa của Giáo Hội, và ý niệm Thánh Mẫu này là căn bản của nhiều điều Giáo Hội ngày nay tin nhận về Đức Maria.

Trong Thánh Kinh có rất nhiều bằng chứng về sự so sánh này. Trình thuật Sáng Thế ký 3:15 nói về người nữ có miêu duệ đạp dập đầu rắn, và lời ấy được coi là lời tiên báo về Đức Maria, Mẹ Chúa Kitô. Trong Phúc Âm thánh Gioan, việc Chúa Giêsu gọi Đức Maria là “Bà”- tại tiệc cưới Cana và dưới chân thập giá - cho thấy Mẹ là đại diện của nữ giới và địa vị của Mẹ là hiền mẫu của toàn nhân loại. Thư gửi giáo đoàn Roma và thư thứ nhất gửi giáo đoàn Côrintô gọi Chúa Kitô là Ađam Mới, hàm ý rằng Thiên Chúa đã tạo dựng Evà cùng với Ađam thế nào, thì Người tạo dựng Đức Maria, Evà Mới, để làm người cộng tác cần thiết với Ađam Mới trong lịch sử cứu độ cũng như vậy.

Những chứng cứ trên đây cũng như nhiều chứng cứ khác trong Thánh Kinh đưa các giáo phụ đến chỗ tuyên nhận, “Sự chết đến qua Evàø, sự sống đến qua Đức Maria.” Mặc dù hai phụ nữ này không phải là nguyên nhân tối hậu đưa đến sự chết hoặc ơn cứu độ, nhưng quả thật, kết quả những quyết định của họ đã đưa sự chết và sự sống đến với nhân loại. Thánh Irenaeus thành Lyon có lẽ là người đầu tiên đã trực tiếp so sánh Đức Maria với bà Evàø, nhưng tâm điểm việc so sánh của thánh nhân là niềm tin về đức trinh khiết của Đức Maria, sánh với tình trạng thanh sạch ban đầu của bà Evàø. Năm 189, thánh nhân viết trong quyển Chống Các Bè Rối, “Chiếc nút do sự bất tuân của Evàø thắt lại đã được gỡ ra nhờ đức tuân phục của Đức Maria. Điều trinh nữ Evà đã thắt lại vì không tin đã được trinh nữ Maria tháo gỡ nhờ đức tin.” Hơn nữa, thánh nhân còn xác quyết, “Vì một trinh nữ mà nhân loại phải chết, thì cũng nhờ một trinh nữ mà nhân loại được cứu vớt.”
Kế thừa sự so sánh ấy, năm 210, giáo phụ Tertullian đã viết trong tác phẩm Bàn Về Xác Thể Chúa Kitô như sau:

Trong khi Evà còn là một trinh nữ, lời quỉ dữ đã lẻn vào và làm nên tòa nhà sự chết. Tương tự, cũng nhờ một Trinh Nữ mà Lời Thiên Chúa đã đi vào và tạo lập tòa nhà sự sống. Như vậy, điều đã ra hoang tàn vì giới tính này, thì cũng nhờ chính giới tính ấy mà được tái lập trong ơn cứu độ. Evàø đã tin rắn già; Đức Maria đã tin sứ thần Gabriel. Kẻ này vì cả tin mà hủy hoại, người kia vì vững tin mà chỉnh đốn.

Như Giáo Hội sơ khai đã xác nhận, sự sa đọa đã khởi sự với Evà thế nào, thì công trình cứu chuộc đã khởi đầu với Đức Maria là Evàø Mới cũng như thế. Evà bất tuân Thiên Chúa và nhân loại lạc mất con đường sự sống muôn đời; Đức Maria suy phục, hoàn toàn thuận theo thánh ý Thiên Chúa – sẵn lòng làm Mẹ của Sự Sống đời đời – đã đảo ngược tình thế sa đọa và đưa nhân loại quay về đường ngay nẻo chính.

Nhiều giáo lý đã được khai triển từ việc so sánh Đức Maria với bà Evàø. Trước tiên là tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội. Nếu như Evà đã được tạo dựng vô nhiễm tội, thì Đức Maria là Evàø Mới cũng như thế. Việc tôn nhận Đức Maria là Evàø Mới còn đưa đến việc tôn nhận Ngài là Hiền Mẫu của Mọi Người. Tiếp đó là giáo lý Đức Maria Hồn Xác Lên Trời: trong khi cả Ađam lẫn Evàø đều phải chết vì hậu quả sự bất tuân, thì Đức Maria là Evàø Mới được dự phần cuộc phục sinh của Ađam Mới, và được đưa lên trời cả xác hồn với Thiên Chúa.

Nhiệm vụ của Đức Maria trong tư cách Evà Mới vẫn tiếp tục. Mẹ mãi mãi là Hiền Mẫu của mọi người, luôn luôn hướng về Ađam Mới và hướng dẫn mọi quốc gia đến với Thiên Chúa. Như thế, Mẹ tỏ ra một tình yêu lớn lao dành cho mọi người, đó là sự quan phòng của tình yêu Thiên Chúa đối với công trình cứu chuộc vũ trụ vẫn đang tiếp tục.

LỜI KINH TRUYỀN THỐNG

Lạy Hiền Mẫu rạng ngời
Với ơn chữa lành linh thánh!
Mẹ đã trào đổ ơn cứu rỗi trên những thương tích đau lòng mà Evà đã gây ra làm đớn đau linh hồn chúng con.
Vì ơn cứu rỗi là chính Con Mẹ và Mẹ
Sự sống chữa lành
Cái chết muôn đời.

Xin cầu cho chúng con là con cái của Mẹ
Lạy Mẹ Maria, Sao Biển.

Ôi nguồn mạch ban sự sống và dấu chỉ hoan lạc
Sự ngọt ngào của mọi người
Sự vui thích không ngừng trào dâng!

Xin cầu cho chúng con là con cái của Mẹ
Lạy Mẹ Maria, Sao Biển.

Xin tôn vinh Chúa Cha,
Chúa Thánh Thần và Chúa Con.

Xin cầu cho chúng con là con cái của Mẹ
Lạy Mẹ Maria, Sao Biển.
Thánh Hildegard Bingen

LỜI KINH MỚI

Ôi Mẹ diễm phúc, mặc dù có những ý hướng rất tốt đẹp – trong những cách thức lớn nhỏ – nhưng chúng con đã lạc mất con đường đến cùng Thiên Chúa. Xin Mẹ dẫn đưa chúng con quay về với Con Đường, để chúng con tìm được mục tiêu đích thực của mình. Xin Mẹ dẫn đưa chúng con quay về với Sự Thật, để chúng con sống cuộc đời chân chính và liêm khiết. Xin Mẹ dẫn đưa chúng con trở về với Sự Sống, để chúng con trở nên những con người trao ban sức sống và nhìn nhận sự sống. Ôi Evàø Mới, xin soi đường chỉ lối cho chúng con trở thành những Evàø mới và những Ađam mới để tái sinh tình yêu Thiên Chúa trên thế giới này. Amen.