LỄ SINH NHẬT ĐỨC MẸ
Ngày 8 tháng Chín
___________
I.
LỊCH SỬ PHỤNG VỤ
Theo Thánh sử Luca (Lc 1:26), Đức Trinh Nữ Maria sống tại Nagiarét
khi chịu thai Chúa Giêsu, nên có thể Người cũng sinh ra tại Nagiarét.
Và theo ngụy thư, gia đình hai Thánh Gioakim và Anna cư ngụ tại
Nagiarét, nên hai Ngài cũng sinh Đức Trinh Nữ Maria tại đó. Nhưng
theo Tiền Phúc âm Thánh Giacôbê, Đức Trinh Nữ Maria sinh tại Giêrusalem,
vì hồi thế kỷ V một đền thờ được dâng kính Thánh Anna phía bắc
đền thờ Giêrusalem, và tại Giêrusalem người ta mừng lễ Sinh nhật
Đức Mẹ ngày mồng 8 tháng Chín trong một Vương cung thánh đường
gần hồ tắm ngay chính nơi theo lưu truyền là nơi Đức Trinh Nữ
sinh ra. Và năm 603, Thánh Sôphrôniô, Thượng phụ Giêrusalem, xác
nhận Đức Trinh Nữ sinh tại Giêrusalem. Thánh Inhaxiô Antiôkia
và Thánh Giustinô minh chứng Đức Trinh Nữ thuộc hoàng tộc Đavid
vì theo Thánh sử Luca (1:27, 32, 69), Chúa Giêsu, Con Đức Maria,
thuộc nhà Đavid.
Bên Đông phương, theo Tiền Phúc âm Thánh Giacôbê, năm 560 đã có
lễ Sinh nhật Đức Mẹ. Năm 715, Thánh Giám mục Anrê Crêta dâng lễ
Sinh nhật Đức Mẹ và đã giảng bốn bài giảng. Bên Tây phương, Đức
Thánh Giáo hoàng Sergiô I lập lễ này cùng với lễ Truyền tin, lễ
Mẹ dâng Con, lễ Mẹ lên trời với bốn cuộc rước linh đình từ nhà
thờ Thánh Adrianô về đền thờ Đức Bà Cả. Tại Pháp, Thánh Maurillô,
Giám mục giáo phận Angers, đầu tiên mừng lễ Sinh nhật Đức Mẹ mà
từ lâu gọi là "Notre-Dame Angevine". Thế kỷ XI, Thánh
Giám mục Fulbertô có công truyền bá lễ này và, khi làm Giám mục
thành Chartres, ngài đã mừng lễ này trọng thể. Dần dần lễ này
được truyền bá khắp nơi.
Đức Innocentê IV đặt lễ có tuần tám. Đức Grêgôriô XI đặt lễ vọng
và ngày chay trước. Đức Thánh Piô X bỏ lễ vọng và tuần tám. Lễ
Sinh nhật Đức Mẹ ngày mồng 8 tháng 9, đúng chín tháng sau lễ Đức
Mẹ đầu thai vô nhiễm ngày mồng 8 tháng 12.
II.
Ý NGHĨA PHỤNG VỤ
Lễ Sinh nhật Đức Mẹ gọi là "lễ Noel mùa Thu", vì bầu
trời tươi sáng, khí hậu mát mẻ êm dịu tiên báo một mùa hồng phúc.
Ngày Sinh nhật của Mẹ là Rạng đông của Mặt Trời công chính là
Đức Giêsu Kitô, Con của Mẹ, vì Mẹ sinh ra đem đến cho toàn thể
loài người niềm hy vọng ơn Cứu độ. Do đó, hôm nay Giáo hội cầu
xin cho được ơn phúc lộc và bình an do Con sinh bởi Mẹ giải thoát
loài người khỏi vòng tội lỗi. Ngày Sinh nhật đem Tin mừng cho
cả trần gian, vì Đức Kitô, Chúa chúng ta là Mặt Trời soi đường
ngay nẻo chính, đã từ cung lòng Mẹ sinh ra. Người là Đấng huỷ
bỏ lời chúc dữ, đem lại muôn phúc lành, là Đấng tiêu diệt thần
chết và ban phúc trường sinh. Giáo hội cũng tin tưởng vào Con
sinh ra bởi Mẹ làm cho đức Đồng trinh của Mẹ vẫn luôn vẹn toàn,
không bị tổn thương, nhưng lại được thánh hiến. Đức Trinh Nữ Maria
vinh hiển, xuất thân từ dòng dõi Abraham, từ chi tộc Giuđa và
là con cháu hoàng tộc Đavid, đã được tiền định làm Mẹ Thiên Chúa.
Người là kho tàng đức Khiết trinh, là cây gậy nở hoa của Aaron,
là đề tài của các lời tiên tri, là Ái nữ của Thánh Gioakim và
Anna đã được sinh ra hôm nay, đổi mới lại bộ mặt trái đất và làm
chan hoà ánh sáng trong khắp Giáo hội.
III.
Ý NGHĨA LỜI CHÚA TRONG THÁNH LỄ
Bài đọc I: Mica 5:1-4
Tiên tri Mica xuất hiện đồng thời với tiên tri Hosê và tiên tri
Isaia thế kỷ VIII trước Thiên Chúa giáng sinh. Ông tiên báo Vua
hoà bình sẽ sinh tại Ephrata và chăn dắt đoàn chiên của Giavê.
Ephrata nguyên là một chi tộc sinh sống gần Bêlem. Mica nghĩ đến
dòng dõi vua Đavid tại Bêlem và nhìn thấy một nhà lãnh đạo, một
Đấng thống trị Israel. Thiên Chúa sẽ che chở dân Người tới khi
một người nữ sinh đẻ sẽ sinh con (5:2). Lời này ám chỉ Mẹ Đấng
Thiên Sai và sự đản sinh của Immanuel (Is 7:14). Đấng thống trị
Israel sẽ chăn dắt dân Người. Người sẽ là chính sự bình an (5:4).
Tân ước đã trích lại những lời Mica tiên tri về Đấng Thiên Sai
sinh ra trong Mt 2:6 và Ga 7:42.
Giáo hội trích đọc đoạn tiên tri Mica này cho ngày Sinh nhật Mẹ
Maria để nêu bật rằng thời gian đủ đầy đã đến khi Trinh Nữ Maria
sinh ra: Đó là Rạng đông của ơn Cứu chuộc.
Bài đọc II: Rôma 8:28-30
Đoạn Thánh thư này nhắc nhớ kế hoạch từ muôn thuở của Thiên Chúa.
Người tiền định rằng những kẻ yêu mến Người thì Người giúp họ
được sự lành. Người nắn đúc họ nên giống hình ảnh Con của Người,
để Ngài nên trưởng tử giữa đoàn anh em đông đúc. Tư tưởng "trưởng
tử" ám chỉ phẩm chức của Người Con và chúng ta được kêu gọi
vào vương quốc của Ngài. Kế hoạch của Thiên Chúa rất minh bạch,
đó là những kẻ mà Người đã tiền định, đã kêu gọi, đã công chính
hoá, thì Người đã đem họ vào phúc vinh quang. Kế hoạch thiên định
này liên quan tới số phận tươi sáng của Mẹ Maria.
Phúc âm: Matthêu 1:1-16, 18-23
Gia phả Chúa Giêsu theo Thánh sử Matthêu hoàn toàn khác với gia
phả của Thánh sử Luca. Mở đầu: "Gia phả Đức Giêsu Kitô, con
Đavid, con Abraham", Thánh sử Matthêu chứng tỏ Chúa Giêsu
thuộc dòng dõi vua Đavid qua Thánh Giuse và nói cho tín hữu ngoài
dân Do Thái biết rằng Chúa Giêsu là con Abraham mà mọi dân thiên
hạ sẽ lấy dòng giống ông mà cầu phúc cho nhau (St 22:18).
Thánh
sử Luca thuật gia phả Chúa Giêsu vào dịp Người chịu phép rửa khi
có tiếng từ trời phát ra: "Này Con là Con chí ái của Ta"
(Lc 3:22).
Gia phả theo Thánh sử Matthêu được dùng trong lễ Sinh nhật Đức
Mẹ, qua ba lần mười bốn thế hệ. Con số mười bốn là số ngày tròn
và khuyết của mặt trăng. Lịch sử nhân loại tròn vào triều đại
Đavid, nhưng khuyết trong thời gian dân Do Thái bị đi lưu đày
bên Babylon, rồi lại tròn vào thời kỳ Chúa Giêsu. Điểm đặc biệt
Thánh sử kể tên bốn người phụ nữ là những dụng cụ Thiên Chúa dùng
trong kế hoạch của Người:
1) Bà Tamar (St 38:6-30) tổ mẫu của triều đại Giuđa (St 49:10);
2) Bà Rahah là một gái điếm đã lo liệu cho ông Giosuê dẫn dân
Do Thái vào đất hứa (Gs 2:1-24);
3) Bà Ruth theo mẹ chồng về đất Israel kết hôn với ông Boaz sinh
ra Obed là ông nội của vua Đavid (R 2-4);
4) Bà Bethsheba cùng với Đavid sinh ra Salomon
(2 Sm 11:12-24).
Tại sao gia phả Thánh Giuse được dùng cho lễ Sinh nhật Đức Mẹ?
Là vì Đức Maria được dùng trong kế hoạch của Thiên Chúa: là bạn
của Thánh Giuse, chịu thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Ngày sinh
nhật và vai trò của Mẹ là bối cảnh của lịch sử Cứu độ. Đức Maria
giữ kín việc Người thụ thai một cách nhiệm lạ. Thánh Giuse là
người công chính không muốn người ta cho mình là cha của thai
nhi đó nên mới quyết tâm bỏ trốn. Nhưng Thiên thần Chúa hiện đến
giải thích cho Ngài hiểu biết rõ biến cố Nhập thể ứng nghiệm lời
tiên tri Isaia: "Một Trinh Nữ thụ thai, hạ sinh một Con Trai
gọi tên là Emmanuel, nghĩa là Thiên Chúa ở cùng chúng ta"
(7:14).
IV.
LỜI CÁC THÁNH
- Thánh Basiliô: Mẹ được ban ân sủng dư tràn là cốt để làm trung
gian giữa Thiên Chúa và nhân loại.
-
Thánh Sôphrôniô: Tổng thần Gabrie chào Mẹ là Đấng đầy ân sủng,
vì ân sủng ban cho người khác có chừng có hạn, còn khi ban cho
Mẹ Maria, đã ban đầy tràn, ban tất cả.
-
Thánh Đamascenô: Muôn dân hãy đến, bất cứ bạn là ai, bất cứ ở
nơi đâu, hãy đến hợp hoan chúc mừng ngày sinh nhật của Đức Trinh
Nữ, cũng là ngày sinh nhật ơn Cứu độ chúng ta.
-
Thánh Đamianô: Một chồi sẽ phát sinh từ gốc Jessê, và từ rễ nó
mọc lên một bông hoa. Mẹ Thiên Chúa là chồi mạnh mẽ chiến thắng
sức mạnh thù địch hoả ngục.
-
Thánh Anselmô: Ở thế gian không có ai không được Mẹ Maria ban
cho dự vào phần tràn dư ân sủng của Mẹ. Thật vậy, trong vũ trụ,
không thể tìm đâu ra một người nào không mắc nợ từ tâm của Mẹ,
không thể tìm đâu ra một người nào mà tình thương của Mẹ không
tràn tới.
-
Thánh Bênađô: Trong Mẹ, Chúa đã đặt tất cả sự sung mãn mọi ơn
lành của Chúa để nếu chúng ta có được tia sáng hy vọng nào, ánh
quang ân sủng nào, đường lối độ phúc nào, thì chúng ta thảy đều
nhờ lòng từ ái Mẹ mà có.
-
Thánh Bônaventura: Mọi người chúng ta là con cái sự phẫn nộ (Ep
2:3). Ngày sinh nhật rất thánnh của Mẹ Maria vượt xa biết bao
lời chúc dữ của tất cả chúng ta. Không những Mẹ được thoát nguyên
tội, mà cũng thoát khỏi mọi tội lỗi và khổ đau, vì Mẹ đầu thai
vô nhiễm.
-
Thánh Tôma: Mẹ Maria có 3 đợt ân sủng: Đợt tràn đầy thứ nhất trong
linh hồn ngay khi vừa phôi dựng, linh hồn mỹ diệu của Mẹ đã hoàn
toàn thuộc về Thiên Chúa. Đợt tràn đầy thứ hai trong thân xác
mẹ, để từ thân xác trinh vẹn Mẹ, Ngôi Lời mặc lấy thân xác loài
người. Đợt thứ ba tràn đầy để làm lợi ích bao la cho chúng ta,
để làm cho chúng ta được hưởng những báu tàng phú quí của Mẹ.
-
Thánh Vinh-sơn: Sự thánh thiện của Mẹ đã cao vượt trên sự thánh
thiện của tất cả các thần thánh.
-
Thánh Bênađinô: Thiên Chúa không bao giờ chỉ định ai vào một nhiệm
vụ nào mà không ban cho họ không những đủ các năng lực cần thhiết,
mà còn ban cả những ân điển cần phải có để tô điểm nhiệm vụ đó
thêm vinh dự.
-
Thánh Laurensô Giustinianô: Nếu mẹ Maria không được đầy tràn ân
sủng, thì làm sao Mẹ có thể làm thang lên thiên đàng, làm trạng
sư biện hộ thế giới, làm trung gian hoàn hảo giữa Thiên Chúa và
chúng ta?
-
Thánh Tôma Villanôva: Đầy ơn sủng, nên Mẹ trào ra cho mọi người
phần tràn dư của Mẹ.
-
Thánh Anphong: Chúng ta hãy hoan hỉ vui lên cùng với Mẹ Maria
thơ nhi của chúng ta: Vừa sinh ra, Mẹ đã rất mực thánh thiện,
rất đầy ân sủng, và rất đẹp lòng Thiên Chúa. Chúng ta hãy hoan
hỉ vui lên không những vì Mẹ, mà còn vì chúng ta: Mẹ sinh rào
đời tràn đầy ân sủng như vậy, không những để vinh danh Mẹ, mà
còn để mang ích lợi cho chúng ta.
V.
GIÁO HUẤN CỦA GIÁO HỘI
- Đức Innocentê III: Như rạng đông vén lên bức màn đêm để bắt
đầu một ngày, Rất Thánh Trinh Nữ Maria chấm dứt các nết xấu nên
gọi là Rạng đông.
-
Đức Lêô XIII: Mẹ Maria xuất hiện bởi hoàng tộc Đavid, nhưng Mẹ
không được thừa hưởng của cải chức quyền do tổ tiên của Mẹ. Mẹ
sống một cuộc sống khiêm hèn trong một thành phố nhỏ bé, trong
một căn nhà thanh bạch. Mẹ càng an phận khiêm hèn trong cảnh nghèo
nàn để Mẹ càng có thể nâng tâm trí lên với Thiên Chúa và trìu
mến Chúa trên hết mọi sự.
-
Đức Phaolô VI: Cần nói ngay đến những lễ kính nhớ biến cố sinh
ơn Cứu rỗi, trong đó Chúa Giêsu và Mẹ Maria đi liền với nhau,
như lễ Sinh nhật Đức Mẹ (ngày mồng 8 tháng 9), ngày mà niềm hy
vọng và vầng hồng Cứu rỗi ló dạng trên trần gian.
-
Đức Gioan Phaolô II: "Lạy Đức Trinh Nữ, Mẹ Thiên Chúa, sự
ra đời của Mẹ loan báo niềm vui cho toàn thế giới". Ngày
mồng 8 tháng 9, chín tháng sau lễ Vô nhiễm thai của Mẹ Thiên Chúa,
Giáo hội kính nhớ kỷ niệm ngày chào đời của Mẹ. Ngày chào đời
của Mẹ thúc giục tâm lòng chúng ta quay hướng về Chúa Con: "Bởi
Mẹ sinh ra Mặt trời công chính là Chúa Kitô, Chúa chúng ta: Người
tẩy xoá án chúc dữ và đem lại ơn thánh. Người đã chiến thắng sự
chết và ban cho chúng ta sự sống đời đời". Như vậy, niềm
vui dạt dào của Giáo hội toả lan từ Con sang Mẹ. Ngày Sinh nhật
thật là một sự khởi đầu của một thế giới tốt hơn như Đức Phaolô
VI đã tuyên ngôn một cách tuyệt vời. Vì lẽ đó mà Giáo hội công
bố và loan báo sự chào đời của Mẹ Maria chiếu giãi ra mọi Giáo
hội trên khắp thế giới.
Chúng ta hân hoan mừng lễ Sinh nhật của Đức Trinh Nữ Maria: Bởi
từ Mẹ mọc lên Mặt Trời công chính là Chúa Kitô, Chúa chúng ta.
Ngày lễ Mẹ này hoàn toàn là một sự mời gọi hãy hoan hỉ, vì do
ngày Sinh nhật của Đức Maria Rất Thánh, Thiên Chúa ban cho thế
giới bảo chứng cụ thể ơn Cứu độ sắp xảy đến: Nhân loại từ hàng
ngàn năm đã ý thức nhiều hay ít, đã mong đợi một nhân vật nào
có thể giải phóng họ khỏi khổ đau, khỏi rủi ro, lo âu, thất vọng,
và ai đã tìm được những sứ giả loan báo lời trấn an và khích lệ
của Thiên Chúa, có thể cảm kích nhìn thấy Thiếu Nhi Maria này.
Maria là điểm hội tụ và là điểm đến của tất cả các lời hứa của
Thiên Chúa vẫn ngân vang một cách huyền nhiệm tới tâm điểm của
lịch sử.
L.m.
Phêrô, CMC
|