GIA ĐÌNH SỐNG ĐẠO
là sống Bí tích Hôn phối
là Bí tích làm nên Gia đình Công giáo

VÀO ĐỀ

Thánh Tẩy, Thêm Sức, Thánh Thể là những Bí Tích Khai Tâm Kitô giáo. Ba Bí Tích này đặt nền tảng cho ơn gọi chung của người môn đệ Đức Kitô, ơn gọi nên thánh và được sai đi rao giảng Tin Mừng cho thế giới. Ba Bí Tích này còn ban những ơn cần thiết để sống theo Thánh Thần trong cuộc lữ hành về quê trời (1).

TRÌNH BÀY

1. Giáo lý Hội thánh Công giáo dạy gì về Bí tích Hôn phối?

1.1 Bí Tích Hôn Phối là một trong hai Bí Tích Xây Dựng Cộng Đoàn Kitô giáo:

Hai Bí Tích Truyền Chức và Hôn Phối được lập ra nhằm phần rỗi tha nhân Tuy nhiên, khi phục vụ tha nhân, hai Bí Tích này cũng góp phần cứu rỗi bản thân. Hai Bí Tích này vừa trao ban một sứ mệnh đặc biệt trong Hội Thánh, vừa xây dựng Cộng Đoàn Dân Thiên Chúa (2).

1.2 Bí Tích Hôn Phối nâng Hôn Ước giữa hai người tín hữu lên hàng Bí Tích và tạo nên Cộng Đồng Sống Chung suốt đời là Gia Đình Kitô hữu:

Do Hôn Ước, người nam và người nữ tạo nên một Cộng Đồng Sống Chung suốt đời, tự bản tính Hôn Ước hướng về thiện ích của đôi vợ chồng và việc sinh sản và giáo dục con cái. Đức Kitô đã nâng Hôn Ước giữa những người đã chịu Phép Thánh Tẩy lên hàng Bí Tích (3).

1.3 Thừa tác viên của Bí Tích Hôn Phối:

Theo truyền thống La-tinh, chính đôi hôn phối là Thừa Tác Viên ân sủng Đức Kitô; họ ban Bí Tích Hôn Phối cho nhau khi họ bày tỏ sự ưng thuận kết hôn trước mặt Hội Thánh (4). Vị linh mục chỉ là người chứng hôn. Rất nhiều bạn trẻ và nhiều cặp vợ chồng công giáo không ý thức được điều này khi cử hành lễ cưới và trong đời sống gia đình.

1.4 Hiệu quả của Bí Tích Hôn Phối:

Do Hôn Phối hữu hiệu, giữa vợ chồng phát sinh một mối dây ràng buộc vĩnh viễn và độc nhất tự bản chất. Ngoài ra, trong Hôn Phối Kitô giáo, do một Bí Tích riêng biệt, vợ chồng được củng cố và như thế được thánh hiến nhằm tới thiên chức và những trách nhiệm của bậc sống (5).

• Dây Hôn Phối
  Chính Thiên Chúa đóng ấn xác nhận lời giao ước qua đó hai người ưng thuận kết hôn, tự hiến cho nhau và đón nhận nhau (6). Từ hôn ước của họ “phát sinh một định chế vững chắc theo ý định của Thiên Chúa và có giá trị trước mặt xã hội” (7). Hôn ước được liên kết với giao ước Thiên Chúa ký kết với nhân loại: “Tình yêu vợ chồng đích thực được kết nhập trong Tình Yêu Thiên Chúa” (8) (9).
• Ân sủng của Bí Tích Hôn Phối
  Các đôi vợ chồng Kitô giáo được những ơn riêng cho bậc sống của mình trong Dân Chúa (10). Ân sủng đặc biệt của Bí Tích Hôn Phối kiện toàn tình yêu vợ chồng, củng cố sự hiệp nhất bất khả phân ly của họ. Nhờ ân sủng này họ giúp nhau nên thánh trong đời sống hôn nhân, trong việc đón nhận và giáo dục con cái (11).

Đức Kitô là nguồn mạch ân sủng đặc biệt này, “Như xưa kia, Thiên Chúa đến gặp Dân Người bằng một giao ước yêu thương và trung thành; thì ngày nay Đấng Cứu Thế, Bạn Trăm Năm của Hội Thánh cũng đến với đôi vợ chồng qua Bí Tích Hôn Phối (12). Người ở lại với họ, ban cho họ sức mạnh để họ vác thập giá theo Người, để họ chỗi dậy sau khi sa ngã, để họ tha thứ cho nhau, để mang gánh nặng cho nhau (13), để họ “phục tùng nhau vì lòng kính sợ Đức Kitô” (Ep 5,21) và yêu thương nhau với một tình yêu siêu nhiên, tế nhị và phong nhiêu khi họ vui hưởng tình yêu và cuộc sống gia đình Chúa ban cho họ ngay từ đời này được nếm hưởng Bàn Tiệc Cưới Con Chiên” (14).

2. Gia đình Công giáo sống Bí Tích Hôn Phối là Bí Tích làm nên Gia đình

Thể hiện một trong những đặc điểm của Bí Tích Hôn Phối là những người làm vợ, làm chống, làm cha, làm mẹ sống Bí Tích ấy trong đời sống hôn nhân và gia đình.

2.1 Tình yêu vợ chồng đã được thánh hóa bằng Bí Tích Hôn Phối nên Tình yêu ấy đòi sự thủy chung tuyệt đối và vĩnh viễn:

Tự bản chất tình yêu hôn nhân đòi hỏi hai vợ chồng phải chung thủy. Đây là hệ quả của việc hai vợ chồng tự hiến cho nhau. Tình yêu đòi hỏi phải dứt khóat, không được tạm bợ. Vì thế tình yêu vợ chồng là tình yêu đơn hơn và vĩnh hôn. Đơn hôn là một vợ một chồng. Vĩnh hôn là bất khả phân ly (15).

2.2 Tình yêu vợ chồng đã được thánh hóa bằng Bí Tích Hôn Phối nên Tình yêu ấy có sứ mạng làm hình ảnh sống động cho Tình Yêu của Đức Kitô dành cho Hội Thánh

“Người làm chồng hãy yêu thương vợ mình như Đức Kitô đã yêu thương Hội Thánh và phó mình vì Hội Thánh… Mầu nhiệm này thật cao cả, tôi muốn nói về Đức Kitô và Hội Thánh” (Ep 5,25.32).

2.3 Tình yêu vợ chồng đã được thánh hóa bằng Bí Tích Hôn Phối nên Tình yêu ấy mở ngỏ cho việc đón nhận con cái và phục vụ sự sống

Tự bản chất, chính định chế hôn nhân và tình yêu lứa đôi quy hướng về việc sinh sản và giáo dục con cái như chóp đỉnh hoàn thành hôn nhân. Con cái là ân huệ cao quý nhất của hôn nhân và là sự đóng góp lơn lao kiến tạo hạnh phúc của cha mẹ. Sinh sản vá giáo dục con cái là cộng tác với Thiên Chúa trong công việc tạo dựng của Người (16).

2.4 Gia đình Kitô hữu hình thành theo chương trình và kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa nên gia đình Kitô hữu được mời gọi trở thành một Hội Thánh thu nhỏ

Đức Kitô đã muốn sinh ra và lớn lên trong gia đình Thánh Giuse và Mẹ Maria. Hội Thánh là “gia đình của Thiên Chúa.” Ngay từ đầu, Hội Thánh được hình thành thường từ những người “cùng với cả gia đình” trở thành Kitô hữu (x. Cv 18,8). Những gia đình tín hữu này là những hòn đảo mang sự sống Kitô giữa một thế giới ngoại giáo.

Ngày nay, chúng ta đang sống trong một thế giới xa lạ và đôi khi thù nghịch với đức tin. Gia đình tín hữu có tầm quan trọng bậc nhất vì là những ngọn đuốc đức tin sống động và chiếu sáng: “Trong gia đình như Hội Thánh thu nhỏ, ước gì cha mẹ là những người đầu tiên dùng gương lành và lới nói mà truyền dạy đức tin cho con cái, cũng như cổ võ ơn gọi riêng của từng đứa con…” (17)

KẾT LUẬN

Hơn ai hết Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II và Bênêditô XVI là hai vị Giáo Hoàng đặc biệt quan tâm đến các gia đình. Bằng việc tổ chức các lần Gặp Gỡ Quốc Tế Gia Đình và nhất là bằng việc ban hành Tông huấn Familiaris Consortio cách nay 20 năm, Đức Gioan Phaolô II xứng danh là vị Giáo Hoàng của Gia Đình cũng như của Giới Trẻ. Đức Bênêdítô XVI chủ trương tiếp tục những công trình ấy của vị tiền nhiệm. Ngài đang chuẩn bị cho cuộc Họp Mặt Quốc Tế Gia Đình lần thứ 5, sẽ được tổ chức từ ngày 4 đến 9 tháng 7 năm 2006, tại Valencia (Tây Ban Nha). Trong văn thư gửi Đức Hồng Y Alfonso Lopez Trujillô là chủ tịch Hội đồng Giáo Hòang về Gia Đình vào tháng 5 vừa qua, Đức Bênêđictô XVI xác định Ngài triệu tập cuộc họp mặt này để thực hiện ý muốn của Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II vào năm 2003. Đề tài của cuộc họp mặt lần này sẽ là "Truyền đạt đức tin trong các gia đình".

Vì thế mà có lẽ hơn bao giờ hết, giáo lý và mục vụ gia đình phải là một trong những quan tâm hàng đầu của các cộng đoàn Giáo hội là giáo xứ, giáo phận, cũng như của các phong trào giáo dân nhất là của các phong trào gia đình.

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Sàigòn ngày 07.04.2006

Chú thích:

(1) Giáo lý Hội Thánh Công giáo, số 1533.

(2) GLHTCG, số 1534.

(3) nt, số 1601.

(4) nt, số 1623.

(5) nt, số 1638.

(6) x. Mc 10,9.

(7) x. Vui Mừng và Hy Vọng, số 48,1.

(8) x. nt, số 48,2.

(9) GLHTCG, số 1639.

(10) x. Ánh sáng muôn dân, số 11.

(11) GLHTCG, số 1641.

(12) x. Vui Mừng và Hy Vọng, số 48,2.

(13) x. Vui Mừng và Hy Vọng, số 48,2.

(14) GLHTCG, số 1642.

(15) x. GLHTCG, số 1644-1646.

(16) x. GLHTCG, số 1652.

(16) x. Ánh sáng muôn dân, số 11 và GLHTCG, số 1655.