GIA ĐÌNH SỐNG ĐẠO
là trở nên mảnh đất hay thửa ruộng tốt
cho hạt giống Lời Chúa
sinh hoa kết quả gấp trăm

VÀO ĐỀ

Trong bài trước chúng ta đã tìm hiểu về ý nghĩa và nội dung của chủ đề của Cuộc Gặp Gỡ Quốc Tế Các Gia Đình lần thứ 5 tại Valencia (Tây Ban Nha): “GIA ĐÌNH LÀ MÔI TRƯỜNG ĐẦU TIÊN VÀ CHÍNH YẾU CỦA VIỆC CHUYỂN GIAO ĐỨC TIN”. Chúng ta cũng đã nhận diện những cản trở lớn lao của việc thi hành sứ mạng chuyển giao Đức Tin của gia đình tại các nước phát triển cũng như các nước đang phát triển.

Trong bài này chúng ta sẽ tiếp tục nói về trách nhiệm giáo dục đức tin cho con cái của những ngừoi làm cha làm mẹ và tập trung vào việc xây dựng gia đình thành một mảnh đất hay thửa ruộng tốt như được gợi trong dụ ngôn người gieo giống của Phúc Âm.

TRÌNH BÀY

1. Dụ ngôn người gieo giống trong Phúc âm

1.1 Dụ ngôn người gieo giống được cả ba Phúc Âm Nhất Lãm kể lại; cụ thể là trong Mt 13, 1-9, Mc 4,1-9 và Lc 8, 4-15. Điều này nói lên tầm quan trọng của dụ ngôn người gieo giống trong giáo huấn của Chúa Giê-su Ki-tô. Tuy dụ ngôn không trực tiếp nhắc đến gia đình, nhưng chúng ta có thể ứng dụng ý nghĩa của dụ ngôn vào mỗi tâm hồn cũng như mỗi gia đình, vì tâm hồn mỗi người và cộng đồng gia đình Công giáo là môi trường mà hạt giống Lời Chúa cần được gieo vào, để mùa gặt được kết quả gấp trăm. Muốn thế mỗi tâm hồn cũng như mỗi gia đình phải là thửa ruộng hay mảnh đất tốt.

1.2 Cũng trong dụ ngôn người gieo giống, chúng ta thấy được những cản trờ khiến hạt giống tốt (là Lời Thiên Chúa) không thể ăn sâu vào lòng đất (là tâm hồn con trẻ, là môi trường gia đình) để sinh hoa kết quả gấp trăm. Đó là vệ đường trơ cứng, là sỏi đá và gai góc khiến hạt giống không mọc lên được; còn là chim trời đến cướp mất hạt giống vừa được gieo nữa!

2. Kinh nghiệm trồng lúa của người nông dân Việt Nam

2.1 Cha ông chúng ta là những người nông dân, ít học nhưng lại rất thông minh trong việc đúc kết kinh nghiệm trồng lúa của mình. Theo kinh nghiệm của các cụ để bảo đảm có mùa gặt thành công, thửa đất hay mảnh ruộng cần hội đủ 4 điều kiện được tóm gọn trong câu: “Nhất NƯỚC, Nhị PHÂN, Tam CẦN, Tứ GIỐNG.”

• “Nhất Nước”: Thứ nhất là Nước. Nước không chỉ là nước mà phải được hiểu là mảnh đất hay thửa ruộng được cầy bừa cẩn thận và có nước tưới đầy đủ.
• “Nhị Phân”: Thứ nhì là Phân Bón. Phân Bón càng được bón đúng loại, đầy đủ và đúng lúc thì càng tốt.
• “Tam Cần”: Thứ ba là Cần tức là Lao động. Lao động càng tiên tiến và càng cao về mặt kỹ thuật thì càng bảo đảm.
• “Tứ Giống”: Thứ bốn là Giống tức là Hạt giống. Hạt giống càng có năng xuất cao, có sức đề kháng sâu rầy càng mạnh càng tốt.

2.2 Kinh nghiệm của người nông dân ngày nay cho thấy rằng 4 điều kiện trên cũng chưa đủ. Thửa ruộng và cánh đồng ngày nay thường xuyên bị đe dọa và tác hại bởi các loại sâu rầy. Chỉ trong một thời gian ngắn, thậm chí một đêm, cả mảnh ruộng tốt tươi có thể bị mất trắng. Vì thế cho nên việc trồng lúa hôm nay phải có thêm một điều kiện thứ 5 là Thuốc Trừ Sâu nữa mới đủ. Thuốc trừ sâu phải được hiểu theo nghĩa rộng gồm tất cả các biện pháp và hóa chất ngăn chặn và tiêu diệt sâu rày là những kẻ thù của đồng ruộng.

3. Áp dụng vào đời sống đạo của các gia đình Việt Nam

3.1 Chúng ta có thể áp dụng ý nghĩa của dụ ngôn người gieo giống trong Phúc Âm cũng như kinh nghiệm của người nông dân Việt Nam vào việc làm sao cho gia đình chúng ta thành những mảnh đất hay cánh đồng lúa tốt.

3.2 Khi áp dụng, chúng ta có thể đặt ra ba câu hỏi như sau:

1. Nước là gì? Phân là gì? Cần là gì? và Giống là gì đối với đời sống đức Tin của các gia đình Công Giáo Việt Nam hiện nay?
2. Sâu rày phá hoại ruộng lúa gia đình chúng ta ngày nay là những lực lượng nào?
3. Phải dùng các loại thuốc nào để phòng trừ các loại sâu rày ấy?

3.3 Trả lời:

Cho câu hỏi thứ nhất:

• Nước là những hồng ân của Thánh Thần vừa làm sạch, vừa làm mát đời sống đức tin;
• Phân là các chất liệu bồi bổ như cầu nguyện, thm dự các cử hành bí tích, hy sinh, phục vụ, bác ái ;
• Cần là việc rèn luyện, tu thân, học hỏi, hãm dẹp những tính hư tật xấu, tập tành sống tinh thần Bát Phúc của Bài Giảng Trên Núi của Chúa Giê-su;
• Giống là Lời Thiên Chúa, là những gợi ý, thúc đẩy, hướng dẫn tốt lành thánh thiện mà Thánh Thần ban cho người tín hữu.

Cho câu hỏi thứ hai: Các loại sâu rày phá hoại đời sống đức tin của gia đình được gọi chung bằng một từ nghe rất văn hoa nhưng thật khủng khiếp: “văn hóa sự chết”. Đó là tình trạng tục hóa, thờ ơ với tôn giáo, chủ nghĩa tương đối và tự do cá nhân một cách sai lạc; đó còn là báo chí, sách vở, phim ảnh khiêu dâm và bạo lực, kỹ nghệ sex, đời sống phóng túng, nạn ly dị, phá thai, cờ bạc, rượu chè, sống chung không hôn nhân, ‘hôn nhân’ đồng tính v.v…

Cho câu hỏi thứ ba: Có nhiều loại thuốc phòng trừ các loại sâu rày làm hại gia đình. Nhưng ba loại thuốc sau đây phải được coi là ưu tiên và có tính đặc trị:

1. Cầu nguyện và hiến dâng gia đình cho Thiên Chúa và nguyện sống theo thánh ý Người.
   “Thưa anh em, vì Thiên Chúa thương xót chúng ta, tôi khuyên nhủ anh em hãy hiến dâng thân mình làm của lễ sống động, thánh thiện và đẹp lòng Thiên Chúa. Đó là cách thức xứng hợp để anh em thờ phượng Người. Anh em đừng có rập theo đời này, nhưng hãy cải biến con người anh em bằng cách đổi mới tâm thần, hầu có thể nhận ra đâu là ý Thiên Chúa: cái gì là tốt, cái gì đẹp lòng Chúa, cái gì hoàn hảo" (Rm 12,1-2).
2. Sống bác ái yêu thương với mọi người để chống lại xu hướng ích kỷ, nhỏ nhen, hận thù đang len lỏi khắp nơi làm băng hoại các tâm hồn.
   “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật. Thật thế, các điều răn như: Ngươi không được ngoại tình, không được giết người, không được trộm cắp, không được ham muốn, cũng như các điều răn khác, đều tóm lại trong lời này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy.” (Rm 13,8-10).
3. Liên kết thành sức mạnh: Cũng như trên cánh đồng, người nông dân không thể chỉ biết lo phòng trừ sâu rày cho ruộng lúa riêng của mình, mà còn phải cùng nhau phòng trừ sâu rày trên khắp cánh đồng, sâu rày có thể từ các thửa ruộng khác bay đến phá hoại ruộng lúa của mỗi người. Vì thế, việc phòng trừ phải được thực hiện trên diện rộng và các nông dân phải liên kết chặt chẽ với nhau để cùng tấn công một kẻ thù chung. Cũng thế vì từng gia đình riêng lẻ không đủ sức mạnh nên các gia đình phải liên kết chặt chẽ với nhau thành một lực lượng bảo vệ sự sống, chống lại các luồng gió độc hại của nền văn hóa sự chết đang cuồn cuộn thổi qua.

Trong tài liệu “Gia đình Á châu hướng về văn hóa sứ sống toàn diện = The Asian Family towards a culture of integral life)” của Hội nghị lần thứ 8 diễn ra từ ngày 17 tới 23 tháng 8 năm 2004 tại Hàn Quốc, Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu đã khuyến khích các việc sau đây:

• Thành lập và hỗ trợ các nhóm trong các giáo xứ để giúp đỡ mọi mặt trong việc truyền giáo toàn diện;
• Thúc đẩy các cặp vợ chồng, các gia đình, tiếp xúc gặp gỡ nhau để trợ giúp, nâng đỡ và khuyến khích lẫn nhau;
• Ấn hành tài liệu giáo dục giới tính, các vấn đề luân lý trong quan hệ hôn nhân, trong bổn phận làm cha mẹ theo Ki-tô giáo, đào tạo việc truyền giáo cho trẻ em, tài liệu giáo lý gia đình dùng trong các trường học, trong các Cộng đoàn Giáo Hội cơ bản, Cộng đoàn Nhân sinh Cơ Bản;
• Kết hợp chặt chẽ tác vụ gia đình trong chương trình giảng dạy của các chủng viện và các nơi huấn luyện khác;
• Kết hợp chặt chẽ các phương tiện truyền thông đại chúng vào các kế hoạch và các hoạt động mục vụ của Giáo Hội cùng với việc hoà nhập thông điệp Kitô giáo vào “văn hoá mới” được thăng tiến bởi những phương tiện thông tin liên lạc hiện đại nhằm trợ giúp gia đình công bố Tin Mừng (số 118).

KẾT LUẬN

Làm thế nào để mỗi gia đình Công giáo Việt Nam trở thành mảnh đất hay thửa ruộng tốt quả là một vấn đề vô cùng khó khăn. Tự bản thân, mỗi gia đình không thể làm tròn trách nhiệm ấy. Vì thế mà gia đình cần phải có sự giúp đỡ của Giáo Hội địa phương là giáo xứ và giáo phận. Các gia đình cũng rất cần có sự liên kết với nhau để cùng chống lại “nền văn hóa sự chết” đồng thời bảo vệ và phát triển “nền văn hóa sự sống.” Và trên hết các gia đình Công giáo Việt Nam cần ơn trợ giúp của Thiên Chúa.

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Sàigòn ngày 15.06.2006