NGÀY 24 THÁNG SÁU
SINH NHẬT THÁNH GIOAN TẨY GIẢ
Lễ Trọng

Ngày lễ này đã được mừng từ thế kỷ IV. Thánh Gioan là con của ông Giacaria và bà Elizabeth. Mẹ ngài có họ với Đức Maria. Là tiền hô cho Chúa Cứu Thế, Gioan đã dành trọn cuộc đời và sức lực để chu toàn sứ vụ. Ngài sống rất khắc khổ và nhiệt thành vì các linh hồn. Chính thánh nhân đã nói, ‘Người phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ lại.’ Đây là tiến trình cũng phải diễn ra trong đời sống thiêng liêng của mọi tín hữu trung thành.

55.1 Sứ mạng thánh Gioan Tẩy Giả.

Có một người được Thiên Chúa sai đến tên là Gioan. Ông đến để làm chứng cho ánh sáng và dọn một dân tộc cho Chúa.1

Thánh Augustine nhận định: Việc Giáo Hội mừng sinh nhật thánh Gioan Tẩy Giả là một sự kiện thánh thiện. Quả thật, ngài là vị thánh duy nhất được mừng sinh nhật; chúng ta chỉ mừng sinh nhật thánh Gioan và sinh nhật của Chúa Giêsu.2 Thánh Gioan là vị ngôn sứ cuối cùng của Cựu Ước và là người đầu tiên chỉ cho mọi người thấy Đấng Cứu Thế. Sinh nhật của thánh Gioan đem lại một niềm hân hoan lớn lao3 cho tất cả những ai nhờ lời giảng của ngài mà nhận biết Chúa Kitô. Vì vậy, thánh sử Luca đã nhấn mạnh sự kiện Gioan xuất hiện như một thời điểm lịch sử quyết định: Năm thứ mười lăm dưới triều hoàng đế Tiberius Caesar, thời Phongxiô Philatô làm tổng trấn miền Giuđêa, và Hêrôđê làm tiểu vương xứ Galilê…4 Như vậy, thánh Gioan là đường ranh giữa hai giao ước. Việc ngài ra rao giảng là khởi đầu của Phúc Âm Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa,5 và việc ngài tử đạo tiên báo cuộc Tử Nạn của Đấng Cứu Thế.6 Dù vậy, lời giảng của thánh Gioan là lời mau qua, còn Chúa Kitô là Ngôi Lời hằng hữu ngay từ nguyên thủy.7

Cả bốn thánh sử Phúc Âm đều không ngần ngại áp dụng vào Gioan Tẩy Giả lời kinh tuyệt vời của ngôn sứ Isaia: Này Ta sai sứ giả của Ta đến trước mặt ngươi, người sẽ dọn đường cho Ta; tiếng nói của người trong hoang mạc: Hãy dọn đường cho Chúa, sửa lại những đường của Người cho ngay thẳng.8 Trước tiên, ngôn sứ Isaia nói về cuộc hồi hương của dân Israel trở về Palestine sau thời kỳ lưu đầy Babylon: ông coi Giavê là Vua và là Đấng Cứu Độ cho dân, đi đầu dẫn đường họ qua sa mạc Syria sau nhiều năm lưu lạc, và dắt họ về quê hương. Người tiền sứ đi đầu - theo tập tục Đông Phương cổ xưa - loan báo tin đức vua sắp đến để mọi người sửa dọn đường xá, vì ngoài những trường hợp ngoại lệ, việc dọn đường chẳng bao giờ được quan tâm đến. Sau chuyến hồi hương từ chốn lưu đầy, lời tiên tri trên còn mang thêm một ý nghĩa đầy đủ và sâu xa hơn nữa khi thời đại Đấng Messia sắp đến. Thiên Chúa cũng sai Đấng Tiền Hô đi trước, sửa dọn tâm hồn mọi người chờ đón Đấng Cứu Thế.9 Hôm nay, đại lễ sinh nhật thánh Gioan, chúng ta chiêm ngắm thánh nhân, người đã chu toàn sứ mạng một cách trung thành. Chúng ta hãy tự nhắc nhở phải sửa dọn đường cho ngay thẳng để Chúa ngự đến với tâm hồn chúng ta, tâm hồn những người thân và bạn hữu vẫn đang xa lạ với Chúa, và tâm hồn những ai đã gần Chúa thì sẵn sàng hiến thân quảng đại hơn. Là tín hữu, chúng ta phải là những tiền hô cho Chúa Kitô trong thế giới hôm nay. Chúa dùng chúng ta như những ngọn đuốc để chiếu giãi ánh sáng. Rất nhiều điều tùy thuộc vào chúng ta. Nếu chúng ta biết đáp ứng, nhiều người sẽ không còn trong bóng tối, nhưng sẽ bước đi trên những con đường tiến về cuộc sống muôn đời.10

55.2 Dọn lòng mọi người cho Chúa Kitô ngự đến.

Sứ mạng chính yếu của thánh Gioan Tẩy Giả là làm tiền hô, đi trước để dọn đường cho Chúa: Ông đến để làm chứng, và làm chứng cho ánh sáng, để mọi người nhờ ông mà tin. Ông không phải là ánh sáng, nhưng ông đến để làm chứng về ánh sáng.11 Chúng ta đọc những lời này trong Phúc Âm được viết bởi chính thánh sử Gioan, người đã nhờ sự chuẩn bị và giới thiệu của Gioan Tẩy Giả mà gặp được Chúa Kitô. Ngày hôm sau, Gioan đang đứng với hai người trong nhóm môn đệ. Thấy Đức Giêsu đang đi qua, ông lên tiếng nói, ‘Đây là Chiên Thiên Chúa.’ Hai môn đệ nghe ông nói, liền đi theo Chúa Giêsu.12 Thật là những ký ức tuyệt đẹp với niềm tri ân sâu sắc vào cuối cuộc đời, khi thánh sử Gioan nhớ lại và ghi vào Phúc Âm quãng thời gian ngài được sống bên Gioan Tẩy Giả, khí cụ được Chúa Thánh Thần sử dụng để đưa ngài đến với Chúa Giêsu, báu tàng và sự sống của ngài.

Lời rao giảng của vị Tiền Hô quả thực rất phù hợp với đời sống khổ hạnh của ngài. Ngài không ngừng lên tiếng kêu gọi, Hãy sám hối, vì nước trời đã đến gần.13 Lời nói kèm với đời sống gương mẫu đã gây ấn tượng cho dân chúng khắp miền. Rất đông người đến nghe lời Gioan rao giảng: một phong trào chấn hưng sôi nổi trong toàn xứ Palestine. Những người thời xưa cũng như ngày nay vẫn khát khao Thiên Chúa, và niềm trông chờ Chúa đến vẫn rất mãnh liệt. Thánh Mátthêu và thánh Máccô kể rằng dân chúng đến từ khắp nơi: Từ Jerusalem và khắp miền Giuđêa.14 Có người từ Galilê, vì chính tại đây, Chúa Giêsu đã gặp các môn đệ đầu tiên có quê tại Galilê.15 Với những kẻ được hội đồng Cộng Tọa sai đến, thánh Gioan Tẩy Giả đã xưng mình: Tôi là tiếng kêu trong hoang mạc.

Thánh Gioan đã làm chứng cho chân lý bằng cuộc sống và lời giảng. Ngài không chịu khuất phục trước thế lực. Ngài không bị tác động vì ảnh hưởng của lời ca ngợi và nịnh hót của đám đông. Ngài không luồn cúi trước áp lực khủng khiếp của nhóm Biệt Phái. Thánh nhân đã bảo vệ luật Chúa, chống lại mưu đồ hiểm ác của nhân loại, và quở trách vua Hêrôđê: Nhà vua không được phép lấy vợ anh mình.16

Thánh Gioan không có thế lực để chống lại thói hư của vị tiểu vương. Lời kêu gọi của ngài trong việc chuẩn bị dân chúng đón chờ Đấng Cứu Độ cũng có những giới hạn. Nhưng lời Chúa là thần lực trên môi miệng ngài. Trong bài đọc Hai,17 phụng vụ đã đặt trên môi miệng thánh nhân lời ngôn sứ Isaia: Người đã cho miệng tôi nên như gươm sắc bén, dưới bóng tay Người, Người đã cho tôi núp ẩn. Trong khi ngôn sứ Isaia đang nghĩ mình lao nhọc uổng công và phí sức vô ích, thì Thiên Chúa lại phán: Ta sẽ đặt ngươi làm ánh sáng các dân tộc để ơn cứu độ của Ta đạt thấu mút cùng cõi đất.

Thiên Chúa muốn chúng ta giãi chiếu Người qua nếp sống và ngôn từ của chúng ta tại nơi làm việc, gia đình, bạn bè, tại công sở, đại học, phòng thí nghiệm… Đó là cánh đồng truyền giáo vừa khả năng của chúng ta. Giờ đây, Thiên Chúa cũng giao phó cho chúng ta một sứ mạng như đã ủy thác cho Gioan Tẩy Giả: chuẩn bị đường cho Chúa đến, làm tiền sứ cho Người, mở rộng tâm hồn mọi người cho Chúa ngự đến. Sự nhất quán giữa lời nói và đời sống của chúng ta là bảo chứng tốt nhất cho niềm xác tín và giá trị lời chúng ta rao giảng. Thông thường, đó là điều kiện thiết yếu để nói với người khác về Chúa.

55.3 Oportet illum crescrere… Người phải lớn lên.

Sứ mạng của người tiền hô là phải biến mất, phải là thứ yếu, khi Đấng được rao giảng xuất hiện. Thánh Gioan Kim Khẩu đã nói: Tôi cho rằng đây là lý do Chúa để thánh Gioan phải chết trước, để một khi thánh nhân mất đi, mọi nhiệt tâm của dân chúng sẽ hướng về Chúa Kitô, thay vì phải bị san sẻ làm hai.18 Sai lầm nghiêm trọng của người tiền sứ là để có sự lẫn lộn giữa mình và Đấng được trông đợi sẽ đến – dù chỉ một thời gian ngắn.

Khiêm nhượng và siêu thoát là những nhân đức thiết yếu cho người rao giảng Chúa Kitô. Trong mười hai Tông Đồ, năm vị được Phúc Âm nói rõ là môn đệ của Gioan Tẩy Giả. Rất có thể bảy vị còn lại cũng đã từng là môn đệ, hoặc ít ra cũng đã quen biết và làm chứng cho giáo huấn của ngài.19 Trong công cuộc tông đồ, mục tiêu quan trọng nhất chính là Chúa Kitô. Người là kho tàng chúng ta loan báo, là Đấng chúng ta phải hướng dẫn mọi người đến gặp gỡ.

Sự thánh thiện, các nhân đức, sức lôi cuốn, và lời rao giảng của thánh Gioan Tẩy Giả đã làm một số người lầm tưởng ngài là Đấng Cứu Thế được trông đợi từ lâu. Khiêm tốn thẳm sâu, thánh Gioan Tẩy Giả chỉ mong ước vinh quang cho Thiên Chúa. Ngài tuyên bố công khai: Tôi rửa các ngươi bằng nước; nhưng Đấng cao trọng hơn tôi đang đến; Đấng mà cởi dây giây giày cho Người tôi cũng chẳng xứng đáng; Người sẽ rửa các ngươi bằng Thánh Thần và lửa.20 Bên cạnh Chúa Kitô, thánh Gioan nhận mình bất xứng ngay cả với công việc hèn mọn nhất, công việc chỉ dành cho thứ nô lệ mạt hạng, như xách hành lý hoặc cởi giày cho chủ. Bên cạnh phép Rửa của Chúa Giêsu, phép rửa của Gioan chỉ bằng nước, một biểu tượng cho sự thanh tẩy nội tâm của những người đợi trông Đấng Cứu Thế. Phép Rửa của Chúa Kitô là phép Rửa bằng Thánh Thần, Đấng thanh luyện như sức lửa.21

Một lần nữa chúng ta hãy chiêm ngắm thánh Gioan, một con người mạnh mẽ, như Chúa Giêsu đã nhắc cho những đám đông đã từng nghe lời thánh nhân: Các ngươi vào hoang mạc để xem gì? Một cây sậy đong đưa trước gió sao? Chúa Giêsu biết và mọi người cũng biết, Gioan có một tư cách trỗi vượt. Thiên Chúa cũng đòi chúng ta một điều tương tự: thực thi điều thiện một cách thầm lặng, nhưng trọn hảo.
Khi người Do Thái đến báo cho các môn đệ Gioan biết rằng Đức Giêsu đã qui tụ được một số môn đồ còn đông hơn của thầy họ, các môn đệ này đến than phiền với Gioan. Và thánh nhân đã đáp lại: Tôi không phải là Đấng Kitô, nhưng tôi được sai đến trước Người.. Người phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ lại.22 Oportet illum crescere, me autem minui. Đây là nhiệm vụ suốt đời của chúng ta: Chúa Kitô đến để làm sung mãn cuộc sống chúng ta. Oportet illum crescere… Khi ấy, niềm vui chúng ta sẽ vô giới hạn.

Chúng ta hãy nài xin Chúa bằng lời cầu nguyện trong bài thơ sau: Ước chi con như một ống sáo, đơn giản và trống rỗng, để chỉ mình Chúa phát ra âm thanh. Ước chi con chỉ là tiếng kêu của một ai đó vang lên giữa sa mạc. Lạy Chúa, con muốn trở thành tiếng của Chúa giữa thế gian, giữa môi trường và địa vị mà Chúa muốn đặt con vào.