BỀN ĐỖ ĐẾN CÙNG

Trong một tuần phòng nọ, tôi đã quyết tâm một điều là mỗi ngày sẽ để ra 15 phút trước khi đi ngủ để hồi tâm về những tư tưởng, lời nói và hành động của mình. Đặc biệt, tôi để ý kiểm điểm xem trong ngày qua, tôi có nhận xét, phê bình hoặc lên án ai không? Quyết định này không những tốt về mặt tâm linh, đạo đức, mà về phương diện đạo đức xã hội, nó còn giúp tôi quân bình và khách quan trong lối cư xử và sống với mọi người; nhất là những người tôi không ưa, không thích. Ngoài ra, về mặt tâm lý, sự bình tĩnh và khách quan trong lối suy tư này cũng giúp tôi tự kiềm chế được những tâm tính và tình cảm nóng nẩy, bộc trực hoặc những xúc động không đúng khi phải đối diện với những cảnh ngộ, hoặc những con người mà tôi thường ngày phải va chạm.

Sống bình thản, bằng an, và khách quan. Đức tính xã hội và triết lý sống ấy, tôi biết là tốt lành, là cần thiết. Mười lăm phút bình tâm và suy niệm ấy, tôi cũng biết là cần thiết và phải thực hành. Thế nhưng trong lúc thực hành tôi từ từ nhận ra rằng để trung thành, bền bỉ và hoàn tất được quyết tâm ấy thật không phải dễ. Chính vì vậy, cũng trong một tuần phòng khác sau đó, tôi đã xin Chúa tự giảm xuống chỉ còn 10 phút.

Trung thành, cương quyết hay bền bỉ, là một đức tính tự nhiên đáng quí. Nó cũng là một nhân đức có liên hệ mật thiết với những nhân đức luân lý như khôn ngoan, công bằng, đại đảm, và tiết độ.

Người trung thành là người trước sau như một, không thay lòng đổi dạ, bền bỉ và quyết tâm đi đến cùng hoặc hoàn tất cách đầy đủ công việc đã được trao phó cho mình. Ở đây, lòng trung thành không chỉ hiểu theo nghĩa là gắn bó và nhiệt tâm với một người nào, thí dụ, một người đệ tử trung thành với thầy mình. Trung thành trong trường hợp Chúa Giêsu đề cập đến ở đây còn vươn tới vĩnh cửu, vì theo Ngài, thì nhờ trung thành, bền bỉ sẽ dẫn ta đến sự sống đời đời, sẽ giải thoát và cứu được linh hồn mình: “Bền đỗ anh em sẽ cứu được linh hồn” (Lc 21:19).

Quyết tâm thực hiện một việc gì cho đến cùng, bền tâm, kiên trì đến cùng có nghĩa là sẽ bằng mọi giá phải thực hiện được việc ấy, dù phải gặp những thử thách, những khó khăn trong khi thực hiện. Điều này mới xem ra có vẻ dễ dãi, nhất là khi ta làm một việc mà kết quả trông thấy trước mắt. Nhưng dù là thành quả tích cực hay tiêu cực, trung thành đến cùng vẫn là một điều khó lòng thực hiện. Trở lại kinh nghiệm của chính mình, 15 phút hồi tâm rồi giảm xuống 10 phút mỗi ngày. Những lúc khỏe mạnh, những lúc thanh thản, những lúc không gặp chuyện phải lo âu, thì tôi không gặp khó khăn nào với quyết tâm của mình. Nhưng những lúc mệt mã, bệnh tật, và bận rộn với công việc, hoặc những lúc gặp thử thách thì quyết tâm này không phải là dễ dàng thực hiện. Những lúc như vậy, tôi mới thấy ứng nghiệm lời Chúa Giêsu nói về sự bền bỉ và trung thành, và tại sao Ngài lại gắn liền việc trung thành với những giá trị đời đời.

Nhưng để được cứu rỗi, được giải thoát, và được vào vĩnh hằng, thì sự trung thành của ta phải đạt được tiêu chuẩn theo với ý nghĩa đời đời của nó. Những đòi hỏi này thật sự không dễ dàng, vì nó không do tự mình quyết định hay chọn lựa, mà là chính Chúa đã xếp đặt, đã cho phép xẩy ra trong cuộc sống để đo lường, và thử thách sự trung thành của chúng ta: “Người ta sẽ tra tay bắt bớ, ức hiếp và nộp các con đến các hội trường và ngục tù, điệu các con đến trước mặt vua chúa quan quyền vì danh Thầy: Các con sẽ có dịp làm chứng. Cha mẹ, anh em, bà con, bạn hữu sẽ nộp các con, và có kẻ trong các con sẽ bị giết. Các con sẽ bị mọi người ghét bỏ vì danh Thầy” (Lc 21:12-13, 16-17).

Trung thành, bền bỉ dù bị bắt bớ, giam cầm, tù tội. Trung thành, bền bỉ dù bị cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị em, và bạn hữu khinh chê, nhạo báng. Trung thành, bền bỉ dù phải thí mạng vì danh Chúa, không phải là chuyện nhỏ, và chuyện dễ. Điều này dĩ nhiên khó gấp trăm lần một mình đối diện với mình 10 phút mỗi ngày.

Tuy nhiên, Thiên Chúa đã không để con người rơi vào một thử thách mà họ không thể thắng vượt được, bằng không con người sẽ đổ thừa cho Ngài và sẽ bỏ cuộc. Biết như thế, nên Chúa Giêsu đã lồng vào những điều kiện trung thành những lời hứa nâng đỡ và khích lệ. Ngài cho biết về phương diện tri thức, khả năng trí tuệ và lợi khẩu sẽ có Thánh Thần Chúa giúp đỡ: “Chính Thầy sẽ ban cho các con miệng lưỡi và sự khôn ngoan, mọi kẻ thù các con không thể chống lại và bắt bẻ các con” (Lc 21:15). Riêng về những thử thách tưởng như vượt quá sức tự nhiên kia thì trong những hoàn cảnh ấy, Thiên Chúa vẫn ở bên và bênh đỡ: “Dù một sợ tóc trên đầu các con cũng không bị hư mất” (Lc 21:18).

Và đó là lời hứa của Thiên Chúa, Ngài dành cho những ai trung tín với Ngài, dám chấp nhận theo Ngài và làm chứng nhân cho Ngài. Điều này dẫn ta đến một quyết định thực hành rằng, chỉ cần chu toàn cách nghiêm chỉnh, bền bỉ mọi công việc mình trong cuộc sống, và với lòng yêu mến chân thành, cậy nhờ vào ơn Chúa, con người sẽ được giải thoát. Vì ơn cứu độ đến từ Thiên Chúa nhưng lại tùy vào sự trung thành đáp trả của mỗi người. Khi Chúa nói đến trung thành, bền bỉ, Ngài không nói đến phải trung thành và hoàn tất những công tác lớn lao, những việc làm hiển hách. Và đây là điều làm chúng ta an tâm, vì một khi trung thành với Ngài trong mọi khía cạnh nhỏ mọn của cuộc đời, cũng chính là trung thành và bền bỉ với Ngài trong toàn bộ cuộc sống mình, và như vậy nhờ sự trung thành ấy sẽ dẫn chúng ta đến sự sống đời đời: “Bền đỗ anh sẽ cứu được linh hồn” (Lc 21:19).

T.s. Trần Quang Huy Khanh