|
Chúa bị cám dỗ
để ta khỏi sa chước cám dỗ
Mở
đầu Mùa Chay Thánh, Giáo Hội mời gọi mọi Kitô hữu hãy nhìn vào
cuộc sống của mình để thành tâm xám hối. Và để nói với chúng ta
một cách đầy đủ, ý nghĩa hơn, Giáo Hội đã trưng dẫn tấm gương
của chính Chúa Giêsu. Ngài đã bị thử thách và bị cám dỗ để chúng
ta khỏi sa vào chước cám dỗ: “Khi ấy
Thánh Thần dẫn người vào hoang địa và ở đó chịu ma quỷ cám dỗ”
(Mt 4:1).
Thánh
Thần hướng dẫn Chúa vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Đây là
một hành động hết sức khó hiểu và nghịch lý. Vì Thánh Thần sao
lại có thể làm thế cho Chúa Giêsu. Thế nhưng cũng qua việc Chúa
Giêsu chịu cám dỗ, mỗi khi chúng ta bị ma quỷ cám dỗ cũng có thể
nói được là “Thánh Thần đã dẫn chúng
ta đến chỗ để bị cám dỗ”, để qua đó, chúng ta có thể
tránh khỏi sa chước cám dỗ.
CÁM
DỖ
Thánh
Kinh đã ghi nhận, từ buổi đầu sáng tạo đã có cám dỗ, và thụ tạo
đầu tiên trong hàng các thiên thần đối diện với cám dỗ là Lucifer,
một thiên thần sáng láng như chính cái tên gọi của y. Rất tiếc
Lucifer đã không vượt qua được cơn cám dỗ, và đã trở thành Satan
tăm tối.
Tiếp
đến, thụ tạo đầu tiên trong con người là Adong và Evà cũng đã
nếm mùi cám dỗ. Và hai Nguyên Tổ này cũng đã gục ngã trước cám
dỗ.
Như
vậy cám dỗ là một cái gì hết sức mạnh mẽ, hết sức lôi cuốn, và
rất khó chống cự. Chúa Giêsu sau khi đã trải qua những cám dỗ
và thắng các cám dỗ cũng thấy được điều này, nên ngài đã dậy chúng
ta không được coi thường bằng cách dựa vào sức lực, tài trí, và
khả năng của riêng mình. Ngài dậy chúng ta phải cầu nguyện, và
xin ơn trên ban xuống: “Xin chớ để chúng
con sa chước cám dỗ. Nhưng cứu chúng con khỏi sự dữ”.
Ngài gọi cám dỗ là một sự dữ. Sự dữ tồi tệ và khinh khủng đến
độ chúng ta phải sa tránh và không được đến gần.
Vậy
cám dỗ là gì mà kinh khủng và khó thắng vượt như vậy? Thánh Ký
đã ghi nhận như sau:
“Sau
khi đã ăn chay 40 đêm ngày, ngài thấy đói. Tên cám dỗ đến gần
và nói: “Nếu ông là Con Thiên Chúa hãy biến những viên đá này
thành bánh đi”
(Mt 4:3). Và tiếp tới sau khi đã đưa ngài lên đỉnh cao của đền
thờ, hắn nói với ngài: “Nếu ông là Con
Thiên Chúa thì hãy gieo mình xuống đi. Vì có lời Thánh Kinh chép
rằng ‘Ngài sẽ truyền cho các thiên thần nâng đỡ ông, để chân ông
không vấp phải đá” (Mt 4:6). Rồi sau cùng khi đưa
ngài lên đỉnh non cao, cho thấy tất cả vinh quang trần thế, hắn
nói với ngài: “Nếu ông sấp mình thờ
lậy ta, thì tất cả thuộc về ông” (Mt 4:9).
Đọc
kỹ những gì Satan đã cám dỗ Chúa Giêsu như Thánh Ký đã ghi nhận,
chúng ta thấy hiện ra ba hình thức cám dỗ:
- Các
dỗ theo bản năng tự nhiên,
- Cám
dỗ theo tình cảm,
- Cám
dỗ theo lý trí. Tuần tự theo nhau từ cái dễ đến cái khó khăn.
Từ bên ngoài vào đến bên trong.
1.
Cám dỗ theo bản năng
Có
lẽ vì thấy Chúa mang thân phận con người, nên Satan đã thử dùng
bản năng để cám dỗ ngài trước: “Nếu
ông là Con Thiên Chúa hãy biến những viên đá này thành bánh đi”
(Mt 4:3).
Là
con người thì ai mà chả đói, nhất là sau khi đã ăn chay 40 đêm
ngày. Đói thì tìm của ăn, khát tìm nước uống, không ai trong nhân
loại thoái khỏi những hệ lụy này. Nhưng cái làm cho bản năng trở
thành nguy hiểm và có thể làm cho con người bị ra hư hỏng đó là
“tin vào bản năng của mình” và
“thần thánh hóa” bản năng
ấy: “Nếu ông là Con Thiên Chúa”.
Trong
cuộc sống thường ngày, chúng ta tất cả đều cảm nhận được cái nguy
hiểm và tinh vi của cơn cám dỗ này. Thái độ dối lòng mình, hoặc
tự cho mình có khả năng thắng vượt thử thách đã làm cho nhiều
người vấp ngã. Thí dụ, người uống rượu thường tự cho mình là có
dư khả năng chừa được rượu. Hoặc uống một chút cho thiên hạ biết
mình là người biết ăn chơi hoặc bản lãnh. Nhưng khi nói chuyện
với một người say rượu mà bảo rằng họ là người nghiện rượu thì
không bao giờ người đó nhận mình như vậy.
Những
cám dỗ thuộc bản năng dầu sao cũng chỉ là những cám dỗ thuộc con
người tự nhiên. Tuy vậy, cái thâm hiểm ở cám dỗ bản năng này là
người bị cám dỗ không hề biết đó là những cám dỗ để cần phải xa
tránh. Vì sau khi đã bị sa ngã ở đây, thường chúng ta sẽ tiếp
tục vấp ngã ở những hình thức cám dỗ cao hơn do sự nghi ngờ về
bản thể và bản chất của con người, cũng như tâm lý mặc cảm về
những yếu đuối của mình.
Satan
không trải qua những cám dỗ này, vì hắn thiêng liêng. Adong và
Evà cũng không bị cám dỗ ở lãnh vực bản năng, vì lúc đó Nguyên
Tổ còn đang trong thời gian mà lý trí có thể kìm hãm được bản
năng. Không bị bản năng chi phối.
2.
Cám dỗ theo tình cảm
Sau
khi đã không thắng được Chúa Giêsu ở phương diện bản năng, Satan
tiếp tục tấn công ngài về lãnh vực tình cảm. Đây là tình cảm tự
tôn và tự đại. Từ trên đỉnh cao của đền thờ, hắn nói với ngài:
“Nếu ông là Con Thiên Chúa thì hãy
gieo mình xuống đi. Vì có lời Thánh Kinh ché rằng: Ngài sẽ truyền
cho các thiên thần nâng đỡ ông, để chân ông không vấp phải đá”
(Mt 4:6).
Cái
cảm giác lâng lâng của một người nhẩy từ trên cao xuống, và nhất
nữa là khi biết chắc được cha mình sẽ sai các người giúp việc
đỡ lấy mình, không để chân mình chạm phải đá hẳn là thú vị lắm.
Vì mình là Con Thiên Chúa mà.
Satan
không qua cám dỗ này, nhưng đến Adong và Evà thì tình cảm đã nhen
nhúm vào chước cám dỗ. Hai Nguyên Tổ tưởng rằng Thiên Chúa là
cha thì cùng lắm cũng chỉ hù dọa thôi, làm gì đến độ phải ra tay
xử nặng. Và từ cái cảm tình này đã dẫn Evà mon men đến gần cây
Biết Lành Biết Dữ. Trái đẹp, thơm ngon, lại của Cha mình trồng,
ăn một trái được lên cao trọng. Bất quá cha có xử thì cũng nhẹ
tay mà (x. Sáng Thế 2:15; 3:6-7).
Tính
chất thâm hiểm của cám dỗ đã lên cao hơn một bậc. Nó đã vượt qua
bản năng tự nhiên để đi vào tâm lý và tình cảm của con người.
Thất tình, lục dục là điều mà ít ai tránh khỏi. Hỷ, nộ, ai, cụ,
ái, ố, dục. Nó làm cho con người thường hay lẫn lộn Yêu thương
và hờn ghét. Cảm tình và dục vọng. Buồn và vui. Thất vọng và Hy
vọng.
Những
cám dỗ này nếu được che dấu dưới cái mác đạo đức, thương người,
dưới cái mác công bằng, tình thương, thì rất khó để chúng ta phân
biệt. Nguyên Tổ đã vấp ngã. Và rất nhiều lần chúng ta đã vấp ngã.
3.
Cám dỗ theo lý trí
Nhưng
có lẽ cám dỗ đi vào thượng tầng trí tuệ của con người mới là những
cám dỗ gây cấn và nguy hiểm. Sau khi đã thất bại cám dỗ Chúa dùng
bản năng, dùng tình cảm của mình, giờ đây tên cám dỗ tấn công
một “chưởng” cuối, đó là đánh vào tâm trí tự kiêu của con người.
Thánh Kinh ghi khi đưa ngài lên đỉnh non cao, cho thấy tất cả
vinh quang trần thế, hắn nói với ngài: “Nếu
ông sấp mình thờ lậy ta, thì tất cả thuộc về ông”
(Mt 4:9).
Được
làm vua toàn thể trái đất, vinh quang nhất mực là điều mà ai cũng
thèm khát và mong mỏi. Làm tổng thống Hoa Kỳ đã là một danh vọng
tột bực mà nhiều người thèm khát. Làm đến Giáo Hoàng càng vinh
quang và quyền lực hơn. Nhưng được tất cả mọi sự dưới gầm trời
này thì đó là điều càng làm cho con người thèm thuồng và ham muốn
hơn.
Lucifer
đã ngã thua cám dỗ này khi hắn thấy mình quá khôn sáng. Hắn tưởng
đã đến lúc có thể làm Chúa Trời được, nên đã hãnh diện tuyên bố:
“Ta sẽ lên trời.
Trên các vì sao của Thiên Chúa,
ta sẽ bác ngai ta.
Ta sẽ ngự trên núi Tao Phùng,
nơi bồng lai cực bắc.
Ta sẽ lên chót vót từng mây,
nơi ta sẽ đồng hàng với Thiên Chúa”
(Is 14:13-14).
Nhưng
Lucifer đã không được như hắn muốn. Nơi chót vót tầng mây giờ
đây trở thành vực sâu tối tăm. Và nơi bồng lai cực bắc trở thành
hỏa hình muôn thuở. Hắn biết mình đã thua Thiên Chúa, nên hắn
càng cao ngạo và không muốn bất cứ ai tốt lành và may mắn hơn
hắn. Và vì thế mà thảm cảnh vườn Diệu Quang đã xẩy ra. Cũng bằng
tâm thức cao ngạo muốn biết lành và biết dữ, muốn bằng Thiên Chúa
mà Nguyên Tổ đã bị giáng phạt.
Vì
không hoàn toàn tin rằng Chúa Giêsu là Đấng Cứu Thế, nên hắn đã
mang cái lý trí tự kiêu kia ra, để một lần nữa mong thắng được
trận chiến cuối này, vì dầu sao chiếm được lý trí, chiếm được
thượng tầng suy tư của con người cũng là chiếm được tất cả con
người.
Trên
đây là 3 hình thức cám dỗ mà qua trình thuật của Thánh Kinh chúng
ta có thể nhìn thấy và hiểu ra được. Mang thân phận con người
và để đồng cảm với con người, Chúa Giêsu đã trải qua cả 3 hình
thức cám dỗ ấy. Ngài muốn cho chúng ta hiểu rằng muốn chiến thắng
được bản năng cần phải chiến thắng được những dục vọng đang thôi
thúc nó. Những dục vọng thầm kín, những thôi thúc con người tìm
cầu và khỏa lấp những ước muốn thấp hèn trong đó bản năng dục
vọng được kể là mạnh nhất.
Ngài
cũng muốn cho chúng ta hiểu rằng, ngoài con người bản năng ra,
chúng ta còn bị chi phối bởi những thu hút về mặt tình cảm, mà
sự thu hút của nó khiến chúng ta dễ giận, dễ ghét, dễ bực bội,
dễ cau có. Sống theo cảm tính cũng là sống theo những đòi hỏi
của những xu hướng giác quan mà thị giác là một phần quan trọng.
Thanh sắc. Ít ai có thể dễ dàng chống cự nổi những cám dỗ này.
Trước những lời đường mật, và trước sức hấp dẫn thu hút của sắc
đẹp mà cửa ngõ đi vào là con mắt. Và đó cũng là những cám dỗ mà
con người cần phải xa tránh.
Và
sau cùng là trí khôn, lòng muốn, mà sự kiêu căng tự phụ là điều
hết sức quan trọng. Lucifer, Adong và Evà, và ngay tất cả mọi
người chúng ta, khi nói đến những sa ngã và yếu thì thường liên
kết với tính kiêu căng, tự phụ. Với ý tưởng và ước muốn làm Thiên
Chúa hoặc ngang hàng với Thiên Chúa. Và đầu mối tội đầu chính
là sự cao ngạo của mỗi con người.
CHÚA
CHIẾN THẮNG CÁM DỖ
Mở
đầu, trích đoạn Thánh Ký đã ghi nhận một điều khiến chúng ta tìm
ra được cái ý nghĩa cốt lõi của thử thách và cám dỗ:
“Ngài được Thánh Thần hướng dẫn vào hoang điạ”. Như
vậy, khi một chước cám dỗ đến, hay nếu vì yếu đuối mà ta để mình
rơi vào cơn cám dỗ, chúng ta cũng có thể nhìn ra được cái ý nghĩa
sau cùng của nó, chính là Thiên Chúa đã cho một cơ hội để con
người chiến thắng thần dữ. Bằng cách chiến thắng chính bản năng
của mình. Bằng cách chiến thắng chính cảm tình của mình. Và bằng
cách chiến thắng chính ý chí của mình. Do lời cầu xin và thái
độ khiêm nhường.
Chúa
Giêsu đã dùng Lời Chúa: “Có lời chép
rằng”. Lời chép đây là lời Thiên Chúa, là Thánh Kinh.
Mà Thánh Kinh là sức mạnh tâm linh, là lẽ sống thần linh và là
lời ban sự sống. Đọc và suy gẫm Thánh Kinh sẽ đem lại cho chúng
ta sức mạnh để chiến thắng tội lỗi.
Riêng
về thân phận yếu đuối của con ngưòi, chúng ta phải đến với Thiên
Chúa nguồn sức mạnh và đỡ nâng để như Chúa Giêsu đã dậy, chúng
ta phải hằng ngày cầu xin: “Xin chớ
để chúng con sa chước cám dỗ”.
Cám
dỗ. Đó là những thôi thúc, mời gọi chúng ta luôn luôn muốn tìm
kiếm cái tôi, đề cao tự ái, thoả mãn dục vọng, thỏa mãn tình cảm,
và nhất là dễ dàng suy phục Satan để tìm được những danh vọng,
quyền lực chóng qua của trần gian mà chấp nhận mất phúc Thiên
Đàng.
Lậy
Chúa là Cha nhân lành, đầy tình yêu thương và săn sóc. Chúa đã
bị cám dỗ và đã chiến thắng tên cám dỗ. Xin cho chúng con biết
xa tránh và chiến thắng các chước cám dỗ nhân danh sức mạnh, tình
thương, sự chở che, và quan phòng của Chúa. Amen.
T.s.
Trần Quang Huy Khanh
|