| |
NẾU CHỮ “HY SINH” CÓ Ở ĐỜI
Cô
gái Việt Nam ơi !
nếu chữ "hy sinh" có ở đời
tôi muốn nạm vàng muôn cực khổ
cho lòng cô gái Việt Nam tươi.
( thơ Hồ Dzếnh )
Nói
chữ “hy sinh” ở đời, sao chỉ giới hạn với cô gái Việt Nam, thôi.
Hy sinh ở đời, nay vẫn muốn. Những muốn nạm vàng cực khổ, để mọi
người vui. Vui vì những “hy sinh” có ở đời, là ý nghĩa mọi cuộc
tình. Tình đời. Tình người. Tình Chúa với dân con nhà Đạo. Như
trình thuật Thánh Sử nói hôm nay.
Trình
thuật hôm nay, Thánh Gio-an nói về một tình yêu rất đặc biệt.
Thứ tình trọn đầy ý nghĩa mà Đức Chúa đã làm gương. Tình Chúa
nêu gương, là tình Ngài bày tỏ không chỉ riêng tư, có một người.
Như tình người dưới thế, ta luôn có với nhau. Tình Thầy luôn yêu,
là tình đượm sắc mầu thương mến, rất hy sinh. Thầy hy sinh cho
tất cả. Hy sinh đến chết. Hy sinh để ta được sống. Để ta cứ yêu.
Yêu như Thầy vẫn hy sinh.
Ngôn
ngữ phàm trần, không thấy có cụm từ nào được người đời biết đến,
nhiều bằng từ ngữ “yêu”. Yêu, là phạm trù phổ biến dễ truy cập
nhất. Một đề tài nói đến cả trong mọi trường hợp. Mọi địa hạt:
từ nghệ thuật đến văn chương, thi tứ. Từ thơ nhạc, cho đến phim
ảnh văn xuôi, truyện ngắn. Nhất nhất, nói về tình yêu. Tình yêu
có chữ “hy sinh” ở đời, là tình ta nghe biết nhiều nhất.
Với
đời thường, tình yêu là cảm xúc ướt át, diễm lệ mọi người quanh
ta, hằng đeo đuổi, đeo và đuổi cho đến khi nào không thể làm gì
hơn được nữa, mới thôi. Yêu, theo nghĩa dân gian người phàm, là
tình thấy đầy nơi phố chợ. Ở đó, có tình đằm thắm lúc ban đầu.
Nhưng, nhạt dần với tháng năm. Tình nào không kèm chữ “hy sinh”,
chung cuộc rồi ra cũng sẽ chán. Rất chán, khi vừa xuất hiện đối
tượng mới. Đối tượng tươi trẻ, hấp dẫn hơn. Tràn đầy nhựa sống
hơn.
Tình
đời mau chán, bởi người người chỉ chú trọng đến xác thân. Đến
dục tính. Tình đời loại này, thường dẫn đến điểm thoát rất nhanh,
nơi đọan cuối của đường hầm, nhiều tăm tối. Nôm na hơn, ta gọi
đấy “tình là tình nhiều khi không rồi
có” hoặc: “tình là tình
nhiều lúc có cũng như không”. Tình như thế, tuyệt
nhiên là tình không mang dáng vẻ “hy sinh” nghĩa hiệp, nào hết.
Tình
“có hy sinh”, là mối tình được thể hiện bằng hành động, chứ không
phải bằng lời. Tình đó là tình được dặn dò khuyên nhủ, như một
lệnh truyền ngày Chúa giã từ, với chia tay. Lệnh truyền Chúa nơi
tình có hy sinh vẫn được nhấn mạnh rất nhiều lần; vìNgài vẫn thường
bảo: “Với dấu này, mọi người sẽ nhận
biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh em có lòng yêu thương nhau.”
( Ga 13, 35 )
Làm
người, ai cũng từng hơn một lần, đã biết yêu. Là môn đệ của Thầy,
người người lại càng phải biết yêu thương nhau nồng nàn hơn nữa.
Yêu, say đắm hơn bao giờ hết. Yêu, như Thầy vẫn thương chúng ta.
Yêu thương nhau, là thứ tình thực tiễn được đánh giá qua cách
thức ta đối xử với nhau. Xử sự với nhau, thật hiền hòa. Thật tử
tế. Ta hành xử với nhau thật kiên nhẫn. Rất chịu đựng.
Tình
ta thương nhau, là tình của những người đồ đệ theo chân Chúa.
Đó là tình không kiêu sa. Cũng chẳng mượt mà, trau chuốt đánh
bóng chính người mình. Tình ta thương nhau, như tình Chúa yêu
ta là tình không dày đạp người khác. Dày vùi và đạp lên đó để
mọi người nhìn mình cho rõ, như người hùng anh cần được yêu. Phải
được tôn kính. Tình ta thương nhau, là cùng vui với người vui.
Cùng khóc với người đang khóc. Cùng đạt ước nguyện tạo niềm vui
cho nhau. Tình ta thương nhau, là biết thương tiếc khóc than vì
người khác đã mất mát. Từng khổ đau.
Yêu
thương nhau như tình Thầy yêu ta, là biết nói lên sự thật. Với
lòng xót thương không bến bờ. Yêu thương nhau như Thầy yêu ta,
là yêu thương đấy, vẫn yêu trong hy sinh tha thứ cho người mình
thương yêu. Thương yêu rất mực tin tưởng vào người mình yêu thương.
Yêu trong kiên định, cả vào những giây phút gặp nhiều khó khăn,
trắc trở. Yêu, cả vào lúc thấy có khổ đau. Những lúc đang trầm
mình dưới bùn đen, ở dưới thấp. Yêu như thế, mới giống tình Chúa
yêu thương mọi người, không xét nét.
Tình
có hy sinh là chấp nhận thua thiệt, để người kia được lợi. Yêu
trong hy sinh, là biết tự kiềm chế mọi đam mê, dục vọng. Yêu rất
hy sinh, là như thể đang chết dần chết mòn cho những cảm xúc vinh
vang, hãnh tiến. Yêu trong hy sinh, là chết đi cho chính mình.
Chết cho con người mình. Chết, không phải về thể xác. Mà, chết
cho nhu cầu xác thân, tạm bợ. Dù, nhu cầu ấy vẫn chính đáng. Vẫn
rất cần.
Yêu
trong hy sinh, càng không phải là yêu với mặc cảm tội lỗi. Mặc
cảm thâm trầm, vì đã làm điều bất ưng và bất xứng, nay muốn tự
hủy. Tự hủy, bằng tâm trạng âm thầm, khúm núm, cúi đầu sợ sệt.
Yêu trong hy sinh, càng không phải là những khuyên răn, khích
lệ bạn bè nguời thân hãy có cùng tâm trạng hủy diệt, vùi dập thân
xác như mình. Nói khác đi, tình “có hy sinh”, là quà tặng Chúa
ban nhưng-không gửi đến để người người chấp nhận một chọn lựa.
Chấp nhận cơ hội vinh thăng cho tình yêu ta đang có, sẽ ngày càng
tốt đẹp hơn lên.
Với
dặn dò đàn con biết tỏ bày tình có hy sinh, Đức Chúa đã nêu gương
để ta cũng có cử chỉ tự hạ làm người thấp hèn. Ngài tự giáng hạ
vào chốn nghèo hèn, để Thiên Chúa là Cha sẽ nâng Ngài lên nơi
vinh hiển. Noi gương Chúa, ta cũng tự hạ chính mình nhịn nhường
mọi vinh hoa, phú quý sang qua người khác. Nhường nhau, để tạo
cuộc sống mới dồi dào sức sống.
Tự
hạ, nhưng không tự hủy. Tự hạ, không có nghĩa dứt bỏ phẩm giá
con người rất vinh quang. Vinh quang, vì mang thân phận làm con
dân Đức Chúa. Tự hạ, là tự giảm chính mình xuống mức thấp hơn
người khác. Tự đặt mình ở mức thấp, để người khác được nổi bật
hơn, hạnh phúc hơn mình. Thực tế, trong sống đời dân gian trầm
hạ, cũng nên tìm ra phương cách hoặc động thái khả dĩ giúp ta
cởi thoát những hành vi không mang đặc thù của người con yêu Đức
Chúa. Cởi thoát, là tự mình không đòi ở chỗ cao, trên người khác.
Hoặc, người khác phải cảm nhận công sức mình, đã bỏ ra. Cởi thoát,
là không đòi cho được quyền ra lệnh người khác thực hành ý kiến
của mình.
Tham
dự tiệc thương yêu hôm nay, ta cầu mong Thầy Chí Thánh giúp ta
yêu thương mọi người như một nhân vị, chứ không như sự vật. Cầu
và mong sao, ta tạo được cho mình và mọi người những tình tự “có
hy sinh” đưa ta vào cuộc sống rất vui. Sống can đảm, để giải quyết
mọi bất đồng trong tương quan với mọi người chung quanh. Cầu và
mong sao, tình của ta luôn là tình “có hy sinh” như Đức Chúa từng
dạy bảo. Và cầu mong sao, trong yêu thương giao dịch, tình của
ta với người, vẫn là tình hy sinh ở mức cao độ, như Thầy thương
ta.
Trong
hân hoan cầu và mong như thế, ta cũng hăng say cùng người nghệ
sĩ hát bài ca của người tự do con cái Chúa, hát rằng:
“Hôm
nay ta yêu, yêu tình nước non ngập lòng,
Hôm nay ta thương, thương khắp nhân lọai trên đời
Lời tha thiết, bài thơ khúc ca ân tình
Ta sẽ xây nguồn vui dựng một ngày mai”.
( Xuân Lôi – Y Vân 29.12.1961 )
Vâng.
Yêu thương, là thương khắp nhân lọai trên đời. Yêu như thế, ta
sẽ xây nguồn vui dựng ngày mai. Ngày của trời mới. Đất mới. Nơi,
có “chữ Hy sinh” trong mọi thứ tình. Tình ta yêu Chúa. Yêu thương
mọi người. Yêu “có hy sinh”. Và, rất trữ tình.
Lm.
PHAN ĐỖ PHỤC LINH, MAI
TÁ diễn giải
|
|