NGÀY THỨ BẢY KÍNH ĐỨC MẸ

Xem:
- Tháng Đức Mẹ

Thói quen dâng ngày thứ bảy kính Đức Mẹ vốn có từ xa xưa. Việc lựa chọn này dựa trên một truyền thuyết có nhiều điểm chính yếu rất đáng tin. Thứ bảy sau ngày Chúa tử nạn, các môn đệ đều từ bỏ Ngài, trong khi Đức Ma-ri-a vẫn vững niềm tin tưởng vào Thần Tính Con mình. Vì thế, Mẹ được Chúa Giê-su tưởng thưởng đặc biệt, hiện đến với Mẹ ngay hôm ấy. Một giải thích khác tin rằng Thượng Trí Thiên Chúa ngôi hiệp và nghỉ ngơi (ngày thứ bảy là ngày sa-bát, sabbath, ngày nghỉ ngơi) nơi lòng Mẹ như trên một chiếc gường.

Vì vậy, ngày thứ bảy mang sắc thái Thánh Mẫu và việc ăn chay hôm ấy (hiện nay vẫn còn) cũng gắn liền với Đức Mẹ. Phụng vụ là bằng chứng mạnh mẽ nhất về sự liên hệ giữa Đức Ma-ri-a và ngày thứ bảy. Ngày thứ bảy được dành riêng kính Đức Mẹ thể hiện qua thánh lễ và các giờ kinh Thần Vụ. Qua những hành vi phụng vụ này, các ki-tô hữu chúc tụng Đức Ma-ri-a qua hành vi hiện tại hóa hy tế của Chúa Ki-tô và nối tiếp lời cầu nguyện của Ngài.

Việc phụng vụ dành riêng ngày thứ bảy dâng kính Đức Mẹ chủ yếu do công một tu sĩ dòng Biển Đức là An-qui-anh Cả (735-804), “bộ trưởng Giáo Dục” dưới triều vua Saỉc-lơ-manh (Charlemagne). Ngài có những đóng góp mang tính quyết định cho công cuộc canh tân phụng vụ Ca-rô-lin-di-an (Carolingian). Tu sĩ An-qui-anh đã soạn sáu bài lễ ngoại lịch Ca-rô-lin-di-an dành cho sáu ngày thường trong tuần. Ông dành riêng hai bài lễ cho ngày thứ bảy để tôn kính Đức Mẹ. Và tập tục này được giới giáo sĩ cũng như giáo dân mau chóng hưởng ứng.

Dần dần, “lễ kính Đức Trinh Nữ Rất Thánh ngày thứ bảy” giản đơn thành “lễ kính Đức Trinh Nữ Rất Thánh,” có khi được cử hành vào những ngày khác miễn là được phụng vụ cho phép. (Nhiều linh mục cao niên mắt kém được phép dùng bài lễ kính Đức Mẹ hằng ngày vì các vị đã thuộc lòng).

Công cuộc canh tân phụng vụ của Công Đồng Va-ti-ca-nô II vẫn bảo tồn tập quán truyền thống này. Trong thực tế còn góp phần làm phong phú thêm các bài lễ bằng nhiều lời nguyện đa dạng phù hợp với tinh thần các mùa phụng vụ, và ban phép sử dụng các bài đọc theo ngày thay vì các bài cố định mà phụng vụ đã qui định như trước kia. Sách lễ qui Rô-ma hiện tại có ba bài lễ thông dụng và các bài riêng cho các mùa Vọng, Giáng Sinh và Phục Sinh.

Trong những bản văn phụng vụ này, Đức Ma-ri-a được coi là hình ảnh của Giáo Hội cầu nguyện và là mẫu gương lắng nghe suy niệm Lời Chúa. Cũng có những lời ca tụng thân phận khiêm hèn của Mẹ, một phụ nữ trong trắng, tự do, đầy lòng tri ân, một chứng tá trung thành luôn luôn cầu nguyện, và một người mẹ dịu dàng, lắng nghe.

Vì thế, có thể nói rằng các bản văn phụng vụ canh tân hết sức đề cao lòng sùng kính Đức Ma-ri-a, đặt lòng sùng kính ấy phù hợp hơn vào chu kỳ phụng vụ các mầu nhiệm Chúa Ki-tô hằng năm. Ánh sáng vĩnh cửu Chúa Ki-tô chiếu giải trên Mẹ Ngài vẫn giữ được nguyên vẹn trong vinh quang đồng trinh của Mẹ rồi tỏa chiếu khắp thế nhân. Đức đồng trinh và mẫu tính của Đức Ma-ri-a đã được đề cao bằng nhiều cách. Đồng thời, quyền năng chuyển cầu của Mẹ cũng luôn lôi cuốn và cứu vớt đoàn con khỏi vòng tội lỗi và dẫn đưa họ đến cuộc sống trường cửu.

Có thể chúng ta thắc mắc không biết đâu là điểm mới mẻ trong lễ kính Đức Mẹ, nhất là chúng ta đã biết hiện nay bài lễ này chỉ có ba lời nguyện, còn các bài đọc lại theo ngày và không đề cập gì đến Đức Mẹ. Điểm mới chính là chỗ khai triển bài lễ kính nhớ hằng ngày đã có từ xưa ấy với lời nguyện xin Thiên Chúa nhận lời Đức Mẹ thường xuyên cầu bầu cho chúng ta.

Như thế Đức Mẹ chỉ xuất hiện ở hậu cảnh vì thánh lễ chính yếu là lời cảm tạ công trình cứu độ Chúa Ki-tô đã thực hiện. Nhưng các bản văn phụng vụ đã làm nổi bật những đặc điểm ngoại thường nơi “Thụ Tạo” phi thường này của Thiên Chúa - trong tư cách là Người Mẹ Trinh Khiết của Chúa Ki-tô và của mọi ki-tô hữu. Nơi Mẹ, Thiên Chúa đã thực hiện bao điều kỳ diệu. Hiện nay trong vinh quang thiên đàng, Mẹ vẫn không ngừng thực thi chức năng từ mẫu của mình.

Khi cử hành hy tế Vượt Qua của Chúa Ki-tô, chúng ta cũng kính nhớ Đấng đã liên kết mật thiết với Ngài trong cuộc đời dương thế từ lúc thụ thai đến giờ tử nạn và vẫn mãi hiệp nhất với Ngài trong vinh phúc thiên đàng. Chúng ta cũng kính nhớ Đấng là gương mẫu tuyệt hảo cho mọi tín hữu hôm nay, và là hình ảnh của chúng ta trong cuộc sống mai hậu trên thiên đàng (những chủ điểm tương tự thế này cũng có thể gặp trong kinh Thần Vụ ngày thứ bảy kính Đức Thánh Trinh Nữ Ma-ri-a).

A. Buy-ô-nô